دوره 18، شماره 70 - ( 11-1397 )
جلد 18 شماره 70 صفحات 180-141 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sadeghi M, Bahrami F, Esmaili R. (2019). Compilation of the Native Model of Sociological Barriers to Remarriage of Female Heads of Households Covered by the National Relief Committee of Iran in 1395. refahj. 18(70), 141-180. doi:10.29252/refahj.18.70.141
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3335-fa.html
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3335-fa.html
صادقی محمد، بهرامی فاطمه، اسماعیلی رضا. تدوین مدل بومی عوامل جامعه‌شناختی بازدارنده ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار زیر پوشش کمیته امداد کشور ایران در سال 1395
رفاه اجتماعی 1397; 18 (70) :180-141 10.29252/refahj.18.70.141
چکیده: (4261 مشاهده)
1- محمد صادقی؛ دانشجوی دکتری مدیریت بحران کمیته امداد اصفهان، اصفهان، ایران، (نویسنده مسئول)،
2- فاطمه بهرامی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی؛ دکتر روانشاس، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3- رضا اسماعیلی، دکتر علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اصفهان، اصفهان، ایران
مقدمه: در فاصله دو سرشماری 1390-1385 میزان زنان سرپرست خانوار از 6.5 به 12.1 درصد جمعیت خانوارهای کشور رسیده است. از طرفی میزان ازدواج مجدد زنان مطلقه ایرانی 25 درصد کمتر از نرخ جهانی شده و اکثر این زنان به دلیل عدم ازدواج مجدد و فقر مالی تا پایان عمر تحت حمایت نهادهای حمایتی باقی می‌مانند.
روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات ترکیبی( کیفی-کمی) است. قلمرو پژوهش در مرحله کیفی تمامی زنان سرپرست خانوار(60-15 ساله) مددجوی کمیته امداد در سال 1395 و متخصصان صاحبنظر و مقالات و متون مرتبط با ازدواج مجدد زنان بود که نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند متوالی از زنان تا سرحد اشباع (12 نفر) و دو منبع دیگر تا سرحد کفایت (متخصصان 20نفر و منابع 62 مورد) انجام پذیرفت و با روش مصاحبه اکتشافی از زنان و متخصصان و مطالعه متون عوامل مؤثر بر آمادگی زنان سرپرست خانوار برای ازدواج مجدد شناسایی و داده‌های هر سه منبع به روش کدگذاری سیستمیک (باز، محوری، انتخابی) نظریه برخاسته از داده تحلیل و به‌طور مجزا و ترکیبی (مثلثی) دسته‌بندی شد. مرحله دوم (کمی) از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی و در حیطه پژوهشهای رگرسیونی و با کمک نرم‌افزار Amos22 و SPSSver.24 و با روشهای تحلیل معادلات مدل ساختاری، تحلیل واریانس یک‌طرفه، آزمون t مستقل، ماتریکس همبستگی، تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی انجام گرفت. جامعه هدف زنان سرپرست خانوار مشابه مرحله کیفی بود و حجم نمونه برای دو گروه مستقل زنان مطلقه و بیوه (740 نفر) تعیین و با روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای متناسب با حجم، به‌صورت تصادفی انجام شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با روایی همگرا، روایی تشخیصی (0/90 p>) و پایایی (ضریب آلفای کرنباخ ، 0/70 α >) مناسب بود.
یافته‌ها: با کدگذاری باز اطلاعات سه‌سویه سازی شده به 148 مقوله که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در 7 مقوله اصلی و در کدگذاری انتخابی در یک مقوله اصلی دسته‌بندی شد و مدل بومی عوامل بازدارنده ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار بر اساس نتایج فوق و استنباط محقق و مشورت با متخصصین ذی‌ربط تدوین شد و پرسشنامه‌ای جهت سنجش برازش مدل ساخته شد.
همچنین، تحلیل داده‌های کمی و میدانی نشان داد که مدل مفهومی بومی تدوین‌شده در مرحله کیفی برازش داشت و مورد تأیید قرار گرفت (ضریب تعیین 0/73). و بین متغیرهای عوامل اجتماعی پژوهش با متغیر میزان آمادگی برای ازدواج مجدد رابطه معنادار معکوس (کاهنده) وجود دارد.
بحث: میانگین میزان بازدارندگی ازدواج مجدد برای عوامل اجتماعی پایین‌تر از متوسط و مقولات عدم تعادل بازار عرضه و تقاضای ازدواج مجدد و روابط آزاد بین دو جنس به ترتیب بیشترین بازدارندگی را بر میزان آمادگی ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار دارند و میزان آمادگی برای ازدواج مجدد در گروه زنان مطلقه به‌طور معناداری بالاتر از گروه زنان بیوه بود. با افزایش سن زنان، افزایش تعداد فرزندان و داشتن فرزند دختر، میزان آمادگی برای ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار کاهش می‌یابد، ولی تنوع محل سکونت، قومیت، تأثیری بر آن ندارد.
2- فاطمه بهرامی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی؛ دکتر روانشاس، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3- رضا اسماعیلی، دکتر علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اصفهان، اصفهان، ایران
مقدمه: در فاصله دو سرشماری 1390-1385 میزان زنان سرپرست خانوار از 6.5 به 12.1 درصد جمعیت خانوارهای کشور رسیده است. از طرفی میزان ازدواج مجدد زنان مطلقه ایرانی 25 درصد کمتر از نرخ جهانی شده و اکثر این زنان به دلیل عدم ازدواج مجدد و فقر مالی تا پایان عمر تحت حمایت نهادهای حمایتی باقی می‌مانند.
روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات ترکیبی( کیفی-کمی) است. قلمرو پژوهش در مرحله کیفی تمامی زنان سرپرست خانوار(60-15 ساله) مددجوی کمیته امداد در سال 1395 و متخصصان صاحبنظر و مقالات و متون مرتبط با ازدواج مجدد زنان بود که نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند متوالی از زنان تا سرحد اشباع (12 نفر) و دو منبع دیگر تا سرحد کفایت (متخصصان 20نفر و منابع 62 مورد) انجام پذیرفت و با روش مصاحبه اکتشافی از زنان و متخصصان و مطالعه متون عوامل مؤثر بر آمادگی زنان سرپرست خانوار برای ازدواج مجدد شناسایی و داده‌های هر سه منبع به روش کدگذاری سیستمیک (باز، محوری، انتخابی) نظریه برخاسته از داده تحلیل و به‌طور مجزا و ترکیبی (مثلثی) دسته‌بندی شد. مرحله دوم (کمی) از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی و در حیطه پژوهشهای رگرسیونی و با کمک نرم‌افزار Amos22 و SPSSver.24 و با روشهای تحلیل معادلات مدل ساختاری، تحلیل واریانس یک‌طرفه، آزمون t مستقل، ماتریکس همبستگی، تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی انجام گرفت. جامعه هدف زنان سرپرست خانوار مشابه مرحله کیفی بود و حجم نمونه برای دو گروه مستقل زنان مطلقه و بیوه (740 نفر) تعیین و با روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای متناسب با حجم، به‌صورت تصادفی انجام شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با روایی همگرا، روایی تشخیصی (0/90 p>) و پایایی (ضریب آلفای کرنباخ ، 0/70 α >) مناسب بود.
یافته‌ها: با کدگذاری باز اطلاعات سه‌سویه سازی شده به 148 مقوله که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در 7 مقوله اصلی و در کدگذاری انتخابی در یک مقوله اصلی دسته‌بندی شد و مدل بومی عوامل بازدارنده ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار بر اساس نتایج فوق و استنباط محقق و مشورت با متخصصین ذی‌ربط تدوین شد و پرسشنامه‌ای جهت سنجش برازش مدل ساخته شد.
همچنین، تحلیل داده‌های کمی و میدانی نشان داد که مدل مفهومی بومی تدوین‌شده در مرحله کیفی برازش داشت و مورد تأیید قرار گرفت (ضریب تعیین 0/73). و بین متغیرهای عوامل اجتماعی پژوهش با متغیر میزان آمادگی برای ازدواج مجدد رابطه معنادار معکوس (کاهنده) وجود دارد.
بحث: میانگین میزان بازدارندگی ازدواج مجدد برای عوامل اجتماعی پایین‌تر از متوسط و مقولات عدم تعادل بازار عرضه و تقاضای ازدواج مجدد و روابط آزاد بین دو جنس به ترتیب بیشترین بازدارندگی را بر میزان آمادگی ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار دارند و میزان آمادگی برای ازدواج مجدد در گروه زنان مطلقه به‌طور معناداری بالاتر از گروه زنان بیوه بود. با افزایش سن زنان، افزایش تعداد فرزندان و داشتن فرزند دختر، میزان آمادگی برای ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار کاهش می‌یابد، ولی تنوع محل سکونت، قومیت، تأثیری بر آن ندارد.
واژه‌های کلیدی: عوامل اجتماعی بازدارنده ازدواج مجدد، زنان سرپرست خانوار، آمادگی برای ازدواج مجدد، مدل بومی.
نوع مطالعه: اصیل |
موضوع مقاله:
سلامت اجتماعی
دریافت: 1397/11/7 | پذیرش: 1397/11/7 | انتشار: 1397/11/7
دریافت: 1397/11/7 | پذیرش: 1397/11/7 | انتشار: 1397/11/7
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه رفاه اجتماعی
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خ کودکیار، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ساختمان فارابی
تلفن دفتر نشریه: 02171732851
وب سایت: http://refahj.uswr.ac.ir
ایمیل: refahj@uswr.ac.ir
