دوره 16، شماره 62 - ( 7-1395 )                   جلد 16 شماره 62 صفحات 223-187 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Foroutan Y, Eazy E S, Naeimi S. (2016). Shi’i – Sunni Desires of Childbearing in Rural-Urban Areas of Bojnord and Gonbad-Kavous. refahj. 16(62), 187-223.
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-2681-fa.html
فروتن یعقوب، ایزی االهه سادات، نعیمی سمیه. تمایلات فرزندآوری در شهرستانهای بجنورد و گنبدکاووس رفاه اجتماعی 1395; 16 (62) :223-187

URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-2681-fa.html

تمایلات فرزندآوری در شهرستانهای بجنورد و گنبدکاووس
یعقوب فروتن* ، االهه سادات ایزی ، سمیه نعیمی
چکیده:   (5818 مشاهده)

مقدمه: مقاله حاضر به بررسی الگوها و تعیین‌کننده‌های مرتبط با تمایلات فرزندآوری با تأکید بر ملاحظات مذهبی می‌پردازد. گرچه ملاحظات دینی و مذهبی در جامعه ما تأثیر قوی و مهمی بر زندگی و رفتارهای فردی و اجتماعی در ابعاد گوناگون ازجمله در زمینه تمایلات فرزندآوری دارند، اما مطالعات اندکی در این حوزه انجام گرفته است. این خلأ تحقیقات به‌ویژه در مطالعات تطبیقی بین دو گروه شیعی و سنی مذهب برجسته‌تر به‌نظر می‌رسد. به همین منظور، این مقاله شواهد پژوهشی و تجربی مناسب برای شناخت برخی از مهم‌ترین الگوها و تعیین‌کننده‌های مرتبط با مناسبات بین تمایلات فرزندآوری و تعلقات مذهبی با تأکید بر بررسی تطبیقی گروههای شیعی و سنی مذهب را ارائه و مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

روش: مقاله حاضر مبتنی بر تحقیق پیمایشی است و جامعه آماری تحقیق را مردان و زنان 15 ساله و بالاتر نقاط شهری و روستایی شهرستانهای بجنورد و گنبدکاووس تشکیل می‌دهند. با استفاده از روش کوکران و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، مجموعاً تعداد 870 نفر به‌عنوان جمعیت نمونه این تحقیق انتخاب شده‌اند. هدف اصلی انتخاب دو جامعه آماری مختلف در این تحقیق نیز فراهم آوردن زمینه‌های مناسب‌تر برای برسی دقیق‌تر پرسشهای تحقیق است بدین معنا که گروههای مذهبی مورد مطالعه این تحقیق در دو جامعه برخوردار از شرایط اقتصادی اجتماعی کمابیش متفاوت زندگی می‌کنند. بنابراین، بررسی تطبیقی تمایلات فرزندآوری هر گروه مذهبی ساکن در دو جامعه آماری موردمطالعه نیز می‌تواند زمینه‌های مساعدی را برای بررسی دقیق‌تر این پرسش تحقیق فراهم آورد که آیا الگوهای مرتبط با تمایلات فرزندآوری تحت تأثیر شرایط اقتصادی اجتماعی گروههای مذهبی است یا اینکه اساساً ناشی از تعلقات مذهبی آنها است؟ پس از گردآوری داده‌های موردنیاز این تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه، از نرم‌افزار SPSS برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های تحقیق استفاده شده است.

یافته‌ها: الگوی خانواده 2 فرزندی به‌عنوان برجسته‌ترین و قوی‌ترین تمایل فرزندآوری در بین هر دو گروه شیعی و سنی مذهب است. الگوهای کمابیش مشابهی در خصوص سایر شاخص‌های مرتبط با فرزندآوری (مانند الگوهای ازدواج، سیاستهای افزایش موالید، ترجیح جنسیتی) مشاهده شده است. برعکس، الگوهای باروری ترجیحی "بی‌فرزندی" و "تک‌فرزندی" در نزد هیچ‌یک از این دو گروه مذهبی چندان پذیرفتنی و شایع نیست. یافته‌های تطبیقی نیز نشان‌دهنده نقش به‌مراتب مهم‌تر متغیرهای جمعیتی مانند جنسیت و محل سکونت بر روی تمایلات فرزندآوری است. 

بحث: گرچه تفاوتهای مهمی بین تمایلات فرزندآوری گروههای مذهبی وجود دارد، اما یافته‌های تحقیق حاضر هم‌سویی و هم‌خوانی بیشتری با تئوری کافمن و اسکایربک دارد مبنی بر اینکه تعلقات دینی مذهبی همچون یک عنصر ثانوی در تبیین الگوهای فرزندآوری عمل می‌کنند.

واژه‌های کلیدی: ترجیح جنسیتی، تمایلات فرزندآوری، توسعه اقتصادی و اجتماعی
متن کامل [PDF 482 kb]   (4960 دریافت)    
نوع مطالعه: اصیل | موضوع مقاله: رفاه اجتماعی
دریافت: 1395/11/11 | پذیرش: 1395/11/11 | انتشار: 1395/11/11
فهرست منابع
1. ادیبی سده، م.، ارجمند سیاهپوش، ا. و درویش زاده، ز. (1390). بررسی میزان افزایش باروری و عوامل مؤثر بر آن در میان طایفه کرد ساکن اندیمشک. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 4(1)، 81-98.
2. حسینی، ح. و گراوند، م. (1392). سنجش عوامل مؤثر بر شکاف رفتار و نگرش زنان به سن مناسب ازدواج در شهر کوهدشت. زن در توسعه و سیاست، 1(11)، 101-118.
3. طالب، م. و گودرزی، م. (1383). قومیت و جنسیت: مطالعه موردی گروههای قومی در سیستان و بلوچستان. پژوهش زنان، 2 (1)، 48-23.
4. گلدستون، ج. و همکاران (1395). جمعیت‌شناسی سیاسی: نقش جمعیت در نقش تغییرات جمعیتی در سیاست ملی و امنیت بین‌المللی (ی. فروتن، ترجمه). تهران: موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
5. فروتن، ی. (1388). زمینه‌های فرهنگی تحوّلات جمعیت‌شناختی: با اشاراتی به انتقال باروری در ایران. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 14، 91-110.
6. لوکاس، د. و میر، پ. (1381). درآم‍دی ب‍ر م‍طال‍ع‍ات ج‍م‍ع‍ی‍ت‍ی (ح. محمودیان، ترجمه)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
7. محمودیان، ح. و نوبخت، ر. (1389). مذهب و باروری: تحلیل رفتار باروری گروههای سنی و شیعه شهر گله‌دار استان فارس. مسائل اجتماعی ایران، 1(1)، 195-215.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه رفاه اجتماعی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Social Welfare Quarterly

Designed & Developed by : Yektaweb