دوره ۲۵، شماره ۹۷ - ( ۴-۱۴۰۴ )
جلد ۲۵ شماره ۹۷ صفحات ۳۱۴-۲۸۵ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
gholami S, Modiri A, Tayebi A. (2025). The Right to the City in Iran's Media Discourse: A Tool for Awareness or Social Control?. refahj. 25(97), : 10 doi:10.32598/refahj.25.97.4625.1
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-4411-fa.html
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-4411-fa.html
غلامی سعید، مدیری آتوسا، طیبی علی. حق به شهر در گفتمان رسانه‌ای ایران: ابزاری برای آگاهی‌بخشی یا کنترل اجتماعی؟ رفاه اجتماعی ۱۴۰۴; ۲۵ (۹۷) :۳۱۴-۲۸۵ ۱۰,۳۲۵۹۸/refahj.۲۵.۹۷.۴۶۲۵.۱
چکیده: (۳۹۰ مشاهده)
مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی نقش رسانه‌های ایران در بازنمایی گفتمان «حق به شهر» و تحلیل عملکرد آنها به‌عنوان ابزار آگاهی‌بخشی یا کنترل اجتماعی انجام شده است. چارچوب نظری این پژوهش مبتنی بر تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف بوده و تلاش کرده است تا از طریق تحلیل گفتمان رسانه‌ای، دوگانگی عملکرد رسانه‌های رسمی و رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی را بررسی کند.
روش: این مطالعه با بهره‌گیری از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح (تحلیل متنی، فرایندهای گفتمانی و بافت اجتماعی) انجام شده است. داده‌های پژوهش شامل 182 متن گردآوری‌شده از رسانه‌های رسمی و بخش عمومی (رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی) در بازه زمانی 1380 تا 1400 بود. این متون با استفاده از روش هدفمند انتخاب و با چارچوب فرکلاف تحلیل شدند.
یافته‌ها: نقش رسانه‌ها در بازنمایی «حق به شهر» در ایران دوگانه منعکس شده است. درواقع رسانه‌های رسمی ایران عمدتاً بر مفاهیمی نظیر «نظم عمومی» و «امنیت اجتماعی» تمرکز دارند و از واژگان محدودکننده‌ای چون «کنترل اغتشاشات» استفاده می‌کنند. این رویکرد گفتمانهای محدودکننده و کنترل اجتماعی را تقویت می‌کند. در مقابل، رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی از زبانی عدالت‌محور و مشارکتی بهره می‌گیرند و با تأکید بر عباراتی چون «عدالت اجتماعی» و «مشارکت مردمی» به تقویت گفتمانهای مردمی و آگاهی‌بخشی عمومی کمک کرده‌اند.
بحث: تحلیل فرایندهای گفتمانی نشان داد که روابط قدرت و سیاست‌گذاری رسانه‌ها بر تولید و بازنمایی محتوا تأثیرگذار بوده است. همچنین، تحلیل بافت اجتماعی نشانگر این است که ساختارهای حکمرانی و جنبش سیاسی در ایران بر جهت‌گیری رسانه‌ها اثر گذاشته‌اند. این پژوهش نقش دوگانه رسانه‌ها در بازنمایی گفتمان «حق به شهر» را آشکار کرده و پیشنهادهایی برای افزایش شفافیت رسانه‌های رسمی و تقویت ظرفیت رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی در حمایت از عدالت اجتماعی ارائه می‌دهد.
روش: این مطالعه با بهره‌گیری از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح (تحلیل متنی، فرایندهای گفتمانی و بافت اجتماعی) انجام شده است. داده‌های پژوهش شامل 182 متن گردآوری‌شده از رسانه‌های رسمی و بخش عمومی (رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی) در بازه زمانی 1380 تا 1400 بود. این متون با استفاده از روش هدفمند انتخاب و با چارچوب فرکلاف تحلیل شدند.
یافته‌ها: نقش رسانه‌ها در بازنمایی «حق به شهر» در ایران دوگانه منعکس شده است. درواقع رسانه‌های رسمی ایران عمدتاً بر مفاهیمی نظیر «نظم عمومی» و «امنیت اجتماعی» تمرکز دارند و از واژگان محدودکننده‌ای چون «کنترل اغتشاشات» استفاده می‌کنند. این رویکرد گفتمانهای محدودکننده و کنترل اجتماعی را تقویت می‌کند. در مقابل، رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی از زبانی عدالت‌محور و مشارکتی بهره می‌گیرند و با تأکید بر عباراتی چون «عدالت اجتماعی» و «مشارکت مردمی» به تقویت گفتمانهای مردمی و آگاهی‌بخشی عمومی کمک کرده‌اند.
بحث: تحلیل فرایندهای گفتمانی نشان داد که روابط قدرت و سیاست‌گذاری رسانه‌ها بر تولید و بازنمایی محتوا تأثیرگذار بوده است. همچنین، تحلیل بافت اجتماعی نشانگر این است که ساختارهای حکمرانی و جنبش سیاسی در ایران بر جهت‌گیری رسانه‌ها اثر گذاشته‌اند. این پژوهش نقش دوگانه رسانه‌ها در بازنمایی گفتمان «حق به شهر» را آشکار کرده و پیشنهادهایی برای افزایش شفافیت رسانه‌های رسمی و تقویت ظرفیت رسانه‌های مستقل و فعالان جامعه مدنی در حمایت از عدالت اجتماعی ارائه می‌دهد.
شماره‌ی مقاله: ۱۰
نوع مطالعه: اصیل |
موضوع مقاله:
توسعه شهری و رفاه اجتماعی
دریافت: 1403/9/4 | پذیرش: 1403/12/22 | انتشار: 1404/4/15
دریافت: 1403/9/4 | پذیرش: 1403/12/22 | انتشار: 1404/4/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه رفاه اجتماعی
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خ کودکیار، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ساختمان فارابی
تلفن دفتر نشریه: 02171732851
وب سایت: http://refahj.uswr.ac.ir
ایمیل: refahj@uswr.ac.ir
