دوره 24، شماره 94 - ( 7-1403 )
جلد 24 شماره 94 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Torabi F, Saravani K, Sadeghi H A, Jahanbazian S. (2024). A comparative study of household vulnerability: A scoping review of the areas and measurement methods. refahj. 24(94), : 2 doi:10.32598/refahj.24.94.4424.1
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-4260-fa.html
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-4260-fa.html
ترابی فاطمه، سراونی کاظم، صادقی حبیب اله، جهانبازیان صدیقه. مطالعه تطبیقی آسیب‌پذیری خانوار: مرور دامنه‌ای حوزه‌ها و روشهای اندازه‌گیری رفاه اجتماعی 1403; 24 (94) 10.32598/refahj.24.94.4424.1
چکیده: (1876 مشاهده)
مقدمه: ماهیت پیچیده و چندبعدی مفهوم آسیب‌پذیری در دو دهه اخیر موردتوجه قرار گرفته است، بااین‌حال هنوز تعاریف و روشهای استانداردی برای اندازه‌گیری آن در مطالعات داخلی و خارجی به کار نمی‌رود. ویژگیهای خانوارها به‌عنوان یک واحد تحلیلی مهم ازجمله مؤلفه‌های نسبتاً جدید سنجش آسیب‌پذیری قلمداد می‌شود که برتری آن نسبت به آسیب‌پذیری فردی از نقطه نظرات مختلف موردتوجه بوده و تحولات اجتماعی-جمعیتی اخیر در ایران و جهان بر اهمیت آن افزوده است.
روش: تحقیق حاضر با استفاده از روش مرور دامنه‌ای و چارچوب روش‌شناختی پنج مرحله‌ای آرکسی و اومالی (2005)، به بررسی و نقد حیطه مفهومی، نظری و روش‌شناختی «آسیب‌پذیری خانوار» در مطالعات داخلی و خارجی طی سالهای 2010 تا 2022 (معادل 1389 تا 1401) پرداخته است.
یافته‌ها: از میان 105 مطالعه مرورشده (28 مطالعه داخلی و 77 مطالعه خارجی)، می‌توان به ترتیب فراوانی از چهار حوزه اصلی آسیب‌پذیری محیط‌زیستی، اقتصادی، سلامت و اجتماعی در خانوار نام برد که نابرخورداری از نگاهی متعامل و درهم‌تنیده به این چهار بُعد مهم‌ترین ضعف شناسایی‌شده مطالعات در مقاله حاضر بود. به‌علاوه، بررسی تطبیقی نشان داد که اکثر مطالعات داخلی در پوشش موضوعات متنوع، شناسایی خانوارهای هدف، انتخاب چارچوب نظری گسترده و بهره‌گیری از سنجه‌های چندبعدی دارای ضعف هستند که باعث شده تا مطالعات مذکور در هنگام توضیح نحوه آسیب‌پذیری در سطح خانوار، به سمت تبیینهای فردگرایانه متمایل شوند.
بحث: یافته‌ها بر لزوم گذار از نگاه سطحی به مفهوم خانوار و طراحی پیمایشهای طولی تأکید می‌کند که بتواند به افزایش تاب‌آوری خانوارهای آسیب‌پذیر و موفقیت سیاستهای رفاهی مربوطه در کشور کمک کند.
روش: تحقیق حاضر با استفاده از روش مرور دامنه‌ای و چارچوب روش‌شناختی پنج مرحله‌ای آرکسی و اومالی (2005)، به بررسی و نقد حیطه مفهومی، نظری و روش‌شناختی «آسیب‌پذیری خانوار» در مطالعات داخلی و خارجی طی سالهای 2010 تا 2022 (معادل 1389 تا 1401) پرداخته است.
یافته‌ها: از میان 105 مطالعه مرورشده (28 مطالعه داخلی و 77 مطالعه خارجی)، می‌توان به ترتیب فراوانی از چهار حوزه اصلی آسیب‌پذیری محیط‌زیستی، اقتصادی، سلامت و اجتماعی در خانوار نام برد که نابرخورداری از نگاهی متعامل و درهم‌تنیده به این چهار بُعد مهم‌ترین ضعف شناسایی‌شده مطالعات در مقاله حاضر بود. به‌علاوه، بررسی تطبیقی نشان داد که اکثر مطالعات داخلی در پوشش موضوعات متنوع، شناسایی خانوارهای هدف، انتخاب چارچوب نظری گسترده و بهره‌گیری از سنجه‌های چندبعدی دارای ضعف هستند که باعث شده تا مطالعات مذکور در هنگام توضیح نحوه آسیب‌پذیری در سطح خانوار، به سمت تبیینهای فردگرایانه متمایل شوند.
بحث: یافته‌ها بر لزوم گذار از نگاه سطحی به مفهوم خانوار و طراحی پیمایشهای طولی تأکید می‌کند که بتواند به افزایش تاب‌آوری خانوارهای آسیب‌پذیر و موفقیت سیاستهای رفاهی مربوطه در کشور کمک کند.
شماره‌ی مقاله: 2
نوع مطالعه: مروری 1 |
موضوع مقاله:
رفاه اجتماعی
دریافت: 1402/7/5 | پذیرش: 1403/2/17 | انتشار: 1403/7/14
دریافت: 1402/7/5 | پذیرش: 1403/2/17 | انتشار: 1403/7/14
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه رفاه اجتماعی
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خ کودکیار، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ساختمان فارابی
تلفن دفتر نشریه: 02171732851
وب سایت: http://refahj.uswr.ac.ir
ایمیل: refahj@uswr.ac.ir
