rajabi M, Alavizadeh H, Tabiee M, Movahed M. (2021). Critical Analysis of Discourses Involved in the Law on the Protection of the Rights of Persons with Disabilities in Iran.
refahj.
21(82), 95-159.
URL:
http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3844-fa.html
چکیده: (2960 مشاهده)
مقدمه: حمایت قانونی از حقوق معلولان در ایران در دو دهه گذشته مورد توجه بخشهای دولتی و غیردولتی قرار گرفته است. در این مطالعه رویکردهای رایج پزشکی، اجتماعی و اخلاقی مربوط به معلولیت در متن قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب سال 1396 بررسی شده است، همچنین تلاش شده تا گفتمانهای دخیل در این قانون تحلیل شود.
روش: با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، متن قانون و مصاحبههای افراد دخیل در تدوین آن، در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین، تحلیل شده است. ابتدا جدول راهنمایی از مفاهیم مورد نظر فرکلاف تنظیم شده است. سپس واژهها و عبارتهای مرتبط با مفاهیم فرکلاف و سه سطح تحلیل گفتمان از متن قانون و مصاحبهها استخراج شده و در جدول دیگری قرار داده شده است. جدول دوم ارتباط سه بخش دستوری و معناشناختی، بینامتنی یا گفتمانی و ایدئولوژیک یا ساختاری را در یافتههای تحقیق نشان میدهد.
یافتهها: اطلاعات استخراج شده از متن قانون و مصاحبهها در سه بخش زبانشناختی و معناشناسی، بینامتنی یا گفتمانی و ساختاری و ایدئولوژیک بررسی شده است. این بررسی، حضور و رقابت گفتمانهای دولتی، قانونگذاری، بخش اقتصاد خصوصی و فعالیت مدنی و نقش نابرابر آنها را در تدوین قانون نشان میدهد. در حقیقت گفتمان دولتی نقش کاملاً مسلط داشته است. گفتمان دانشگاهی در فرآیند غایب بوده و گفتمان بخش خصوصی فعالیتی پنهان، اما فعال داشته است.
بحث: درنتیجه نظم گفتمانی یادشده، تغییر هدف اجتماعی تدوین قانون به معیشتی و حمایتی مشهود است. این امر هم بخش عمده مسائل اجتماعی معلولیت را بدون پشتیبان قانونی یا مبهم باقی گذاشته و هم از طریق بازتولید مفاهیم و مناسبات فرهنگی و اجتماعی رویکرد پزشکی و توانبخشی موجب استمرار و تشدید ناتوانی افراد دارای معلولیت در ایران میشود.
نوع مطالعه:
اصیل |
موضوع مقاله:
توانبخشی اجتماعی دریافت: 1399/11/16 | پذیرش: 1400/5/30 | انتشار: 1400/9/2
ارسال پیام به نویسنده مسئول