مقدمه: فقر، آموزش و رشد اقتصادی سه متغیر کلان توسعه اقتصادی هستند که ارتباطی نزدیک و گاه پیچیده با یکدیگر دارند. بر این اساس در مطالعه حاضر سعی شده است تا ارتباط میان این سه متغیر شناسایی و الگوسازی گردد.

روش: جهت دستیابی به این هدف ابتدا با استفاده از آزمون علیت گرنجر، ارتباط علی و معلولی میان این سه متغیر شناسایی و سپس برای دوره زمانی ۸۹-۱۳۶۳ در قالب الگوی خود توضیح‌برداری با وقفه‌های گسترده (ARDL) تبیین گردید.

یافته‌ها: یافته‌های حاصل از آزمون علیت گرنجر نشان داد که جهت علیت از آموزش و رشد اقتصادی به سمت فقر است. هم‌چنین الگوسازی مدل ARDL نیز نشان داد که میان فقر، آموزش و رشد اقتصادی ارتباط هم‌جمعی و یا به‌عبارت دیگر ارتباط بلندمدت وجود دارد. براساس الگوی فوق، متغیر آموزش اگرچه با وقفه، ولی در کوتاه‌مدت و بلندمدت اثری منفی و معنی‌دار بر شاخص فقر در ایران دارد. ارتباط میان رشد اقتصادی و فقر نیز در کوتاه‌مدت و بلندمدت ارتباطی معکوس است. در نهایت نیز الگوی تصحیح خطا بیان‌گر آن است که سرعت تعدیل و حرکت به سمت تعادل بلندمدت در الگوی فقر به کندی صورت می‌گیرد.

بحث: در کوتاه‌مدت و بلندمدت با افزایش رشد اقتصادی و آموزش، میزان فقر در جامعه کاهش خواهد یافت. هم‌چنین چنانچه شوکی به مدل فوق وارد شود، زمانی به اندازه دو دوره لازم است تا الگو خود را تعدیل نموده و دوباره به تعادل اولیه باز گردد.