طرح مسئله: در کلیه جوامع، سوء مصرف مواد در جمعیت جوان و قشر تحصیلکرده از اهمیت ویژ‌ه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان مصرف مواد در بین دانشجویان دانشگاه‌های دولتی انجام پذیرفت.
روش: این مطالعه یک پیمایش مقطعی است. نمونه مورد مطالعه شامل 8373 نفر (50/59 درصد مونث) دانشجویی است که به صورت تصادفی خوشه‌ای و بر مبنای توزیع جنسیت، دانشکده و وضعیت اسکان انتخاب شدند. از پرسشنامه شیوع‌شناسی مصرف مواد برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز استفاده گردید. 
یافته‌ها نسبت دانشجویانی که حداقل یک ‌بار در طول عمر قلیان، سیگار، مشروبات الکلی و تریاک مصرف کرده‌اند، به‌ترتیب 30، 20، 13 و 80/1 درصد و نسبت مصرف در  12 ماه گذشته، به‌ترتیب 70/20، 90/13، 10 و 50/1 درصد است. سن شروع مصرفِ تقریباً همه مواد 13 تا 18 سالگی است. مصرف اکثر این مواد در منزل دوستان، درخوابگاه با دوستان، در جشن‌ها و میهمانی‌های خانوادگی و در سفر و گردش‌های تفریحی با دوستان بوده است. 
نتایج: با توجه به دسترسی قابل ملاحظه مواد سنتی و مشروبات الکلی، میزان شیوع مصرف این مواد در بین دانشجویان پایین است. سن نوجوانی پرخطرترین برهه و دوستان عاملی مهمتر از خانواده برای شروع مصرف مواد هستند.