مقدمه: اعتیاد مسئله است که درحال‌حاضر، جامعۀ ایران با آن مواجه است. این پدیده مشکلات عدیده‌ای برای مصرف‌کننده و در نهایت کل جامعه به‌‌بار می‌آورد. باتوجه‌به فراگیری اعتیاد به‌عنوان یکی از معضلات و آسیب‌های مهم اجتماعی و گسترش قلمرو استفاده و خریدوفروش مواد مخدر ازسویی و افزایش شهرنشینی از سوی دیگر، بررسی این دو موضوع هدف مطالعه بود و مقاله به دنبال این است که آیا شهرنشینی باعث گسترش اعتیاد شده است.

روش: پژوهش از نظر ماهیت و هدف کاربردی است، روش بررسی به صورت توصیفی، تحلیلی و در نهایت تبیین می‌باشد. داده‌ها به صورت ثانویه گردآوری از مراکز رسمی از جمله مرکز آمار ایران جمع‌آوری شده‌اند. داده‌ها به صورت مقطعی و گاهاً سری زمانی می‌باشند. متغیر وابسته وضعیت اعتیاد و متغیر مستقل ضریب شهرنشینی می‌باشد. برای سهولت تحلیل‌ها و رابطه سنجی داده‌ها به صورت سهمی بی مقیاس سازی شده‌اند. مقیاس مکانی داده‌ها استان‌های کشور می‌باشد.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ازنظر شهرنشینی، بیشترین درصد شهرنشینی در استان‌های قم، تهران، ‌البرز، اصفهان و یزد مشاهده می‌شود. درحالی‌که در استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، گلستان و خراسان‌شمالی، کمترین جمعیت در شهرها زندگی می‌کنند قرار داشتند. در ادامه مقایسۀ بین رتبۀ شهرنشینی و رتبۀ دستگیرشدگان در ارتباط با مواد مخدر در استان‌های کشور، نشان می‌دهد که با بالارفتن درصد شهرنشینی میزان اعتیاد نیز بالا رفته است

نتایج: تحلیل همبستگی بین رتبۀ جمعیت و رتبۀ کشف مواد مخدر بسیار پایین است و حتی دربارۀ کشف مرفین این ضریب 002/0- است. در ضمن سطح معنی‌داری نیز بیش از ۰٫۰۵ است؛ بنابراین فرضیه صفر رد می‌شود و بین جمعیت و کشف مواد مخدر رابطه وجود ندارد و میزان کشف مواد مخدر به عامل جغرافیایی و موقعیت ژئوپلتیک بستگی دارد.