مقدمه: در این مطالعه، اثر عوامل مؤثر اقتصادی‌، اجتماعی و بودجه‌های عمرانی دولت بر مهاجرت روستائیان در ایران، موضوع بررسی قرار گرفته است. به‌منظور بررسی ارتباط بین مهاجرت و بودجۀ دولت در امور اقتصادی‌ و اجتماعی در مناطق روستایی، از روش خودتوضیح‌برداری با وقفه‌های گسترده استفاده شد.

روش: در این مطالعه تحلیلی به‌منظور بررسی ارتباط بین مهاجرت و بودجۀ دولت در امور اقتصادی‌ و اجتماعی در مناطق روستایی، از روش خودتوضیح‌برداری، با وقفه‌های گسترده استفاده شد. اطلاعات لازم به‌منظور بررسی و شناخت عوامل مؤثر اقتصادی‌اجتماعی و بودجه‌های عمرانی دولت بر مهاجرت روستائیان در‌ ایران، در سال‌های ۱۳۵۴تا۱۳۸۳، از منابع آماری مختلف، نظیر مرکز آمار‌ ایران، بانک مرکزی، بانک جهانی، سازمان جهاد کشاورزی، سازمان خوار و بار جهانی (فائو) استفاده شد.

یافته‌ها: مطالعات نشان داد که هریک از عوامل اقتصادی‌‌اجتماعی و هزینه‌های دولت اثرهای متفاوتی را بر مهاجرت روستائیان می‌گذارند. باید استراتژی‌های دولت بر سرمایه‌گذاری‌هایی متمایل شود که در کاهش مهاجرت تأثیر مثبتی بگذارند. برخلاف انتظار مشاهده می‌شود که در بلند‌مدت با افزایش بودجۀ دولت درزمینۀ عمران و نوسازی روستاها نه‌تنها مهاجرت کاهش نمی‌یابد، بلکه افزایش می‌یابد. همچنین ملاحظه می‌شود که بودجۀ اقتصادی دولت در بخش کشاورزی، بر کاهش یا افزایش میزان مهاجرت تأثیری ندارد. باتوجه‌به یافته‌های مطالعه، گونه‌ای تحلیل سیاستی مناسب، درزمینۀ بهبود کارایی سرمایه‌گذاری‌های دولت در مناطق روستایی،به‌منظور کاهش مهاجرت ضروریست.

بحث: باتوجه‌به یافته‌های مطالعه، تحلیل سیاستی مناسبی، درزمینۀ بهبود کارایی سرمایه‌گذاری‌های دولت در مناطق روستایی، به‌منظور کاهش مهاجرت ضروریست.