دوره 18، شماره 71 - ( 12-1397 )
جلد 18 شماره 71 صفحات 44-9 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ashrafi S, Behbudi D, Vaez Mahdavi M R, Panahi H. (2019). The Triangular Relationship between Poverty, Inequality and Growth in Iran during the Development Plans. refahj. 18(71), 9-44. doi:10.29252/refahj.18.71.1
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3176-fa.html
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3176-fa.html
اشرفی سکینه، بهبودی داود، واعظ مهدوی محمدرضا، پناهی حسین. سه وجهی رشد، نابرابری و فقر در ایران طی برنامه‌های توسعه رفاه اجتماعی 1397; 18 (71) :44-9 10.29252/refahj.18.71.1
چکیده: (3925 مشاهده)
1.سکینه اشرفی
دکتر اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران (نویسندۀ مسئول).
2. داود بهبودی
دکتر اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3.محمدرضا واعظ مهدوی
دکتر فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
4.حسین پناهی
دکتر اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مقدمه: مهم‌ترین هدف توسعه، تلاش برای کاهش فقر هست که می‌تواند با رشد اقتصادی و / یا توزیع درآمد تحقق یابد. موضوعات مرتبط با تسهیم منافع رشد به فقرا، اولویت سیاستهای توسعه از دهه 1990 بوده است. اجماع صورت گرفته این است که رشد به‌تنهایی یک ابزار کند برای کاهش فقر است و نیز سیاستهای توزیعی و بازتوزیعی درآمد و دارایی (ثروت) به طور فزاینده‌ای اهمیت یافته‌اند.
روش: در این مقاله رابطه متقابل رشد اقتصادی، نابرابری و فقر طی سالهای برنامه‌های دوم تا پنجم توسعه ایران (1995-2016) موردبررسی قرار گرفته است. به این منظور با استفاده از مفهوم رشد حامی فقرا، این مطالعه آزمون می‌کند در چه دوره‌ای فقرا از رشد اقتصادی منتفع شده‌اند و توزیع ثمرات رشد اقتصادی چگونه بوده است. سنجه مورداستفاده، «نرخ رشد معادل فقر» است که هم میزان رشد و هم چگونگی منافع رشد توزیع‌شده میان فقرا و غیر فقرا را به‌حساب می‌آورد. این متدلوژی بر اساس تئوری اتکینسون، ارتباط منحنی لورنز تعمیم یافته و تغییرات در فقر را شرح می‌دهد.
یافته‌ها: برآوردهای سنجه نرخ رشد معادل فقر نشان داد نرخ رشد میانگین هزینه کل در دو برنامه دوم و سوم توسعه در مناطق شهری، حامی فقرا بوده است که در دو برنامه چهارم و پنجم توسعه تداوم نداشت و دلالت بر این دارد که فقر در طی این دو برنامه، افزایش یافته است و در طی برنامه پنجم فقرا به‌طور نسبی بیشتر از غیر فقرا آسیب دیده‌اند. روند این سنجه در مناطق روستایی طی برنامه‌های توسعه موردبررسی همان روند مناطق شهری است.
بحث: نتایج نشان داد با وجود اجرای پنج برنامه توسعه، سیاستهای کاهش فقر به‌صورت یک برنامه استراتژیک پایدار در طول برنامه‌های توسعه به کار گرفته نشده است و استفاده از درآمدهای نفتی برای حل مسئله فقر به‌صورت پروژه‌درمانی بدون توجه به مسئله رشد و توسعه باعث شده که فقر ازیک‌طرف به تعویق افتاده و از طرف دیگر بازگشت فقر در دوران بعدی با وسعتی بیشتر صورت گیرد. چنانکه در سالهای اخیر با کندشدن روند رشد اقتصادی، فقر با شدت بیشتری به جامعه بازگشته است و درنتیجه همراه و همزاد بودن پدیده فقر و توسعه‌نیافتگی اقتصاد در کشور بروز و ظهور بیشتری داشته است.
دکتر اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران (نویسندۀ مسئول).
2. داود بهبودی
دکتر اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3.محمدرضا واعظ مهدوی
دکتر فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
4.حسین پناهی
دکتر اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مقدمه: مهم‌ترین هدف توسعه، تلاش برای کاهش فقر هست که می‌تواند با رشد اقتصادی و / یا توزیع درآمد تحقق یابد. موضوعات مرتبط با تسهیم منافع رشد به فقرا، اولویت سیاستهای توسعه از دهه 1990 بوده است. اجماع صورت گرفته این است که رشد به‌تنهایی یک ابزار کند برای کاهش فقر است و نیز سیاستهای توزیعی و بازتوزیعی درآمد و دارایی (ثروت) به طور فزاینده‌ای اهمیت یافته‌اند.
روش: در این مقاله رابطه متقابل رشد اقتصادی، نابرابری و فقر طی سالهای برنامه‌های دوم تا پنجم توسعه ایران (1995-2016) موردبررسی قرار گرفته است. به این منظور با استفاده از مفهوم رشد حامی فقرا، این مطالعه آزمون می‌کند در چه دوره‌ای فقرا از رشد اقتصادی منتفع شده‌اند و توزیع ثمرات رشد اقتصادی چگونه بوده است. سنجه مورداستفاده، «نرخ رشد معادل فقر» است که هم میزان رشد و هم چگونگی منافع رشد توزیع‌شده میان فقرا و غیر فقرا را به‌حساب می‌آورد. این متدلوژی بر اساس تئوری اتکینسون، ارتباط منحنی لورنز تعمیم یافته و تغییرات در فقر را شرح می‌دهد.
یافته‌ها: برآوردهای سنجه نرخ رشد معادل فقر نشان داد نرخ رشد میانگین هزینه کل در دو برنامه دوم و سوم توسعه در مناطق شهری، حامی فقرا بوده است که در دو برنامه چهارم و پنجم توسعه تداوم نداشت و دلالت بر این دارد که فقر در طی این دو برنامه، افزایش یافته است و در طی برنامه پنجم فقرا به‌طور نسبی بیشتر از غیر فقرا آسیب دیده‌اند. روند این سنجه در مناطق روستایی طی برنامه‌های توسعه موردبررسی همان روند مناطق شهری است.
بحث: نتایج نشان داد با وجود اجرای پنج برنامه توسعه، سیاستهای کاهش فقر به‌صورت یک برنامه استراتژیک پایدار در طول برنامه‌های توسعه به کار گرفته نشده است و استفاده از درآمدهای نفتی برای حل مسئله فقر به‌صورت پروژه‌درمانی بدون توجه به مسئله رشد و توسعه باعث شده که فقر ازیک‌طرف به تعویق افتاده و از طرف دیگر بازگشت فقر در دوران بعدی با وسعتی بیشتر صورت گیرد. چنانکه در سالهای اخیر با کندشدن روند رشد اقتصادی، فقر با شدت بیشتری به جامعه بازگشته است و درنتیجه همراه و همزاد بودن پدیده فقر و توسعه‌نیافتگی اقتصاد در کشور بروز و ظهور بیشتری داشته است.
نوع مطالعه: اصیل |
موضوع مقاله:
فقر و نابرابری
دریافت: 1397/5/28 | پذیرش: 1397/11/23 | انتشار: 1398/1/26
دریافت: 1397/5/28 | پذیرش: 1397/11/23 | انتشار: 1398/1/26
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه رفاه اجتماعی
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خ کودکیار، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، ساختمان فارابی
تلفن دفتر نشریه: 02171732851
وب سایت: http://refahj.uswr.ac.ir
ایمیل: refahj@uswr.ac.ir
