RT - Journal Article T1 - Addiction Dynamics; Comparative Study of Findings Based on Grounded Theory of Addiction and Sociological Theories JF - Yektaweb_Journals YR - 2020 JO - Yektaweb_Journals VO - 20 IS - 77 UR - http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3558-fa.html SP - 9 EP - 56 K1 - System dynamics K1 - Unintended consequences K1 - Structural function K1 - Comparative study K1 - Charmazian Grounded Theory Method AB - مقدمه: برای کنترل اعتیاد به عنوان یک مسئله مهم اجتماعی کشور، تلاشهای مختلفی صورت گرفته است. سؤال اصلی آن است که چرا اکثر سیاستگذاریها و برنامه‌های اجرا شده به نتایج مناسبی نرسیده‌اند؟ یکی از مفروضات ما آن است که در شناخت پدیده اعتیاد و مبانی نظری سیاست‌گذاریها، با نارسایی روبه‌رو هستیم. لذا هدف این تحقیق، توسعه نظریه اعتیاد و تأکید بر جایگاه جامعه‌شناسی اعتیاد در برنامهریزیهای مرتبط با این مسئله بوده است. روش: روش این تحقیق کیفی بود و از نسخه چارمزی نظریه زمینه‌ای برای تولید نظریه‌ها و تفاسیر جدید استفاده کرده است. ایده‌های حاصل از تجربه‌زیسته، مقدمهای برای مرور نظریه‌های جامعه‌شناسی و کشف ایده‌ها و تفاسیر جدید قرار گرفت، سپس این تفاسیر و ایده‌ها به عنوان محورهای پژوهش از نگاه کنشگران، مراجع و اطلاع‌رسانان اصلی حوزه اعتیاد، بررسی شد و بخشی از آنها مورد تأیید قرار گرفتند. یافته‌ها: ساختاریابی و پویایی سیستمی اعتیاد، اهمیت عاملیت در ساختاریابی اعتیاد، کارکردهای ساختاری اعتیاد، نقش مواد در ایجاد سامانه مدیریت تنشها، نقش خرده‌فرهنگ معتادان و مناسک در ساختاریابی اعتیاد، اهمیت کارایی و سرعت تأثیر مواد و اهمیت پیامدهای ناخواسته کنش عقلانی در ساختاریابی اعتیاد، از یافته‌های این تحقیق هستند. بحث: نتایج تحقیق نشان داد که عموماً نظریه‌های موجود، قادر به درک هم‌زمان سازوکارهای گرایش افراد به مواد اعتیادآور و پویایی و کارکردهای سیستمی اعتیاد نبوده‌اند. این نظریه‌ها به کژکارکردی سایر سیستمها باور دارند، ولی به کارکردهای جایگزین و مثبت مواد اعتیادآور اهمیت جدی نمی‌دهند. در شرایط فعلی سیستم اعتیاد به جبران نارساییهای ناشی از کژکارکردی سایر سیستمها پرداخته و به صورت ساختاریافته برای برقراری تعادل پویا در نظام کلان اجتماعی ایفای کارکرد می‌کند. LA eng UL http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3558-fa.html M3 ER -