از هزاران سال پیش، تعاریف اعتیاد، سوءمصرف، مصرف و پدیده (phenomenon) مواد رویگردان، مواد مؤثر بر روان، تحریک‌کننده، تخدیرکننده، خلسه‌آور، و تقویت‌کننده روان در اقلیمها و بین اقوام مختلف مطرح و جنجال برانگیز بوده است. شاید مهمترین دلیل این امر تأثیر این مواد نه‌تنها در فرد، بلکه در رفتار و روابط وی با خانواده و جامعه و در نهایت، اثر بر جامعه بوده است. به‌همین دلیل این بحث، علاوه بر تعاریف روان‌پزشکی و تفاوتهای بین مصرف، سوءمصرف و وابستگی به مواد مؤثر بر روان (روانگردان)، در بردارنده تفاوتها و تشابهات اصول عقیدتی است بین: ۱) ممنوع‌خواهان مواد، ۲) قانونی‌خواهان مواد که معتقد به قانونی کردن بازار آزاد همراه با ایجاد محدودیت در مورد کودکان و نوجوانان و اعمال مالیات سنگین بر مواد غیرقانونی و درواقع، قانونی کردن مواد مؤثر بر مواد هستند و ۳) اختیارگرایان که معتقدند جامعه و دستگاههای قضایی و اجرایی آن حق ورود به حریم افراد را ندارند و مصرف هرگونه ماده‌ای را جزء اختیارات فردی می‌دانند.
