۳ نتیجه برای پیشگیری از اعتیاد
اختر جمالی، مجید قربانی،
دوره ۷، شماره ۲۹ - ( ۴-۱۳۸۷ )
چکیده
طرح مسأله: در بررسی حاضر با توجه به نبود فرم پیشگیری از اعتیاد مدونی در مدارس کشور، تلاش بر آن بوده است تا درجه تناسب مؤلفه‌های ضروری مدل پیشنهادی «آموزش پیشگیری از اعتیاد در مدارس ایران» از نظر دانشآموزان، معلمان و مربیان دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه در ۲۹ استان کشور مشخص گردد. روش: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی ـ توصیفی است. ابزار پژوهش در این مطالعه پرسش نامه محقق ساخته بوده است که متناسب با ۶ گروه هدف به تفکیک تهیه شد و از ۲۹۰۰۰ دانش‌آموز و ۲۹۰۰ آموزگار در ۲۹ منطقه آموزش و پرورش استان‌های کشور نظرسنجی شد. یافتهها: یافتهها نشان می‌دهد که ۶ جامعه آماری در ارتباط با موضوعات آموزشی مرتبط با آموزش پیشگیری از اعتیاد در مدارس، اغلب (۹۱ درصد دانشآموزان ابتدایی، ۸۲ درصد راهنمایی و ۸۶ درصد متوسطه، ۹۴ درصد آموزگاران ابتدایی، ۸۹ درصد معلمان و مربیان دوره راهنمایی و ۸۷ درصد معلمان و مربیان دوره متوسطه) گزینه مناسب و کاملا مناسب را انتخاب کرده‌اند. نتایج: نتایج این بررسی بیانگر این واقعیت است که در مجموع، درجه تناسب مؤلفه‌های ضروری مدل آموزش پیشگیری از اعتیاد در مدارس از دیدگاه معلمان و دانشآموزان کشور ۸۷ درصد است.
زهرا اصفهانی، رکسانا میرکاظمی، فرید براتی‌سده، محسن روشن پژوه، ابوالفضل وطن پرست، کمال‌الدین مودب، محبوبه شجاع الدین، شیدرخ قائمی مود، حسن رفیعی،
دوره ۱۹، شماره ۷۵ - ( ۱۱-۱۳۹۸ )
چکیده
مقدمه: طرح پیشگیری اجتماع‌محور از اعتیاد، یکی از مهم‌ترین اقدامات سازمان بهزیستی کشور است که بیش از یک دهه از شروع آن می‌گذرد. نتایج نظارتهای انجام‌شده در سالهای اخیر، نیاز به ارتقاء کیفیت دانش و عملکرد تسهیلگران تیمهای اجتماع‌محور را نشان می‌داد؛ به همین دلیل مداخله‌ای به‌منظور ارتقای کیفیت برنامه‌های اجتماع‌محور پیشگیری از اعتیاد از طریق روش سر تسهیلگری در هفت استان کشور صورت گرفت. هدف از این مطالعه ارزیابی اجرای آزمایشی این طرح است.
روش: این مطالعه از نوع مداخله‌ای آینده‌نگر بود. درمجموع ۱۱۳ تیم به‌عنوان مداخله و ۷۵ تیم به‌عنوان شاهد از ۷ استان انتخاب شدند. مداخله شامل انتخاب تسهیلگران باتجربه به‌عنوان سرتسهیلگر و حضور آنان در کارگاه آموزشی سرتسهیلگران و سپس حضور در کنار تسهیلگر کم‌تجربه‌تر با هدف انجام فعالیتهای آموزشی، ایجاد انگیزه، رفع مشکلات برنامه حین اجرا و فعالیت تیمهای اجتماع‌محور در مدت شش ماه بود. به‌منظور ارزیابی مراحل انجام مداخله اجتماع‌محور یک فرم جمع‌آوری اطلاعات تهیه و از طریق مصاحبه اطلاعات موردنیاز ثبت شد. دادهها در ابتدا و پایان مداخله جمع‌آوری و برای تجزیه‌وتحلیل و مقایسه آنها در ابتدا و پایان مداخله بین گروههای مورد و شاهد، از آزمون t زوجی، آزمون t و آزمون مربع خی استفاده شد.
یافتهها: نتایج مطالعه بیانگر تغییر معنی‌دار در تعداد جلسات برگزارشده تیمها در هر ماه، ارزیابی داراییهای جامعه، استفاده از جامعه به جای متخصصان به‌عنوان منبع اطلاعات برای ارزیابی نیاز، سهم بیشتر جامعه محلی در تأمین بودجه، تدوین پیشنهادنامه مداخله اجتماع‌محور و پایش و ارزشیابی مداخله‌های اجتماع‌محور بود.
بحث: نتایج این مطالعه نشان داد که مداخله به روش سرتسهیلگری در ارتقا برنامه اجتماع‌محور پیشگیری از اعتیاد در ایران مؤثر است.
سید عین الله طیموری فرد، مجید ضرغام حاجبی، نادر منیرپور،
دوره ۲۲، شماره ۸۴ - ( ۲-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: در بررسی تاثیر نقش خانواده بر مشکلات کودکان بیش از همه به کارکرد خانواده پرداخته شده است ازاین‌رو مداخله و اصلاح کارکردهای خانواده میتواند نتایج امیدبخشی را در حوزه سلامت نوجوانان داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر مطالعه کارآیی نسخه فارسی برنامه تقویت خانواده و انطباق آن با فرهنگ ایرانی برای استفاده در گروههای والدین و نوجوانان ۱۴-۱۰ سال بود.
روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری دادهها از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش، کلیه والدین و معلمان دانشآموزان پایه چهارم تا ششم (۱۴-۱۰ سال) کشور بود، نمونه به روش تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب گردید. گروه نمونه شامل ۶۹۱ والد (۳۸۷ نفر گروه آزمایش و ۳۰۴ نفر گروه کنترل) و ۷۰ معلم از هفت استان بودند. والدین و نوجوانان در گروههایی با حجم برابر و با گمارش تصادفی آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند. از پرسشنامه‌ی ارزیابی والدین برنامه تقویت خانواده (مولگارد و اسپوت، ۲۰۰۱) و پرسشنامه مشکلات و توانایی (گودمن، ملتزر و بایلی، ۲۰۰۳) برای گردآوری دادهها استفاده شد.
یافتهها: یافته‌های حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیره بیانگر آن است که آموزش گروهی برنامه تقویت خانواده، بهبود کارکردهای خانواده؛ کاهش مشکلات برونیسازی (فزون کنشی، کمبود توجه و اختلال رفتار هنجاری) و درونیسازی (مشکلات هیجانی و مشکلات با همسالان) نوجوانان را موجب شد. همچنین این آموزش توانست موجب ارتقای کیفیت کارکردهای فردی، خانوادگی و توانمندیهای نوجوانان شود؛ بنابراین این آموزشها میتواند با کاهش مولفههای خطر و ارتقاء مولفههای محافظت منجر به پیشگیری از مصرف مواد در نوجوانان شود.
بحث: مهارت‌هایی که در برنامه تقویت خانواده با هدف کاهش خطر ابتلا به اعتیاد نوجوانان به والدین و نوجوانان آموزش داده شد، منجر به تقویت توانایی فردی و بینفردی اعضا خانواده شده و در نتیجه به کاهش مشکلات رفتاری- عاطفی از جمله مشکلات رفتارهای ضداجتماعی، مشکلات با همسالان، کمبود توجه و افزایش رفتارهای جامعه‌پسند در نوجوانان شد. از اینرو میتوان بیان کرد که نسخه فارسی برنامه تقویت بنیان خانواده از شایستگی لازم برای استفاده در کشور را دارد.
