سعداله نوربخش، دکتر محمد مهدی شریعت باقری، لیلا ذوقی،
دوره ۲۲، شماره ۸۶ - ( ۸-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: با توجه به اهمیت رانندگی و آسیبهای ناشی از آن می‌توان به ارتباط ویژگیهای انسانی با رفتارهای رانندگی اشاره کرد؛ بنابراین هدف اصلی این پژوهش تدوین الگوی ساختاری رفتارهای رانندگی بر اساس پرخاشگری با میانجیگری تنظیم هیجانات بود.
روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روشهای کمی گردآوری داده‌ها، توصیفی - همبستگی بود. حجم نمونه این پژوهش شامل ۹۱۷ نفر از رانندگان استانهای تهران، آذربایجان غربی و کردستان بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌های رفتارهای رانندگی منچستر (۱۹۹۰)، پرخاشگری ۳۰ عاملی (۱۳۷۹) و تنظیم هیجان گراس و جان (۱۹۹۸) بود و از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری برای تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که مدلهای اندازه‌گیری متغیرهای موردمطالعه و مدل نهایی پژوهش از برازش مناسبی برخوردارند. همچنین پرخاشگری بر رفتار رانندگی در رانندگان اثر مستقیم داشت و متغیر تنظیم هیجان توانست نقش میانجی بین پرخاشگری و رفتار رانندگی را ایفا کند.
بحث: برای تبیین رابطه پرخاشگری و رفتارهای رانندگی می‌توان از سازه تنظیم هیجانات کمک گرفت. به‌گونه‌ای که به‌منظور بهبود وضعیت رانندگی و کاهش میزان تصادفات، ارزیابی موازین و قواعد دریافت گواهی‌نامه رانندگی منطبق بر مباحث رفتارهای پرخاشگری و هیجانی موردبازنگری قرار بگیرد و رانندگان پرخاشگر، برای برنامه‌های مشاوره و آموزشی معرفی شوند.
