---

روند جهانی شدن این واقعیت را نشان می‌دهد که در آینده نزدیک، سهم حِرَف و مشاغل آزاد و پرداختن به خوداشتغالی افزایش چشم‌گیری خواهد داشت. چرا که با پیدایش ادارات و دانشگاه‌های مجازی، تجارت الکترونیکی، تلفن همراه و رایانه‌های همراه می‌توان گفت که برای انجام امور شغلی دیگر نیازی به استقرار در یک مکان نیست و این مناسبات را در هر مکانی می‌توان انجام داد. لذا تنها راه توسعه نظام بیمه‌ای در ایران، توجه بیش‌تر به بیمه‌های درمانی و بازنشستگی صاحبان حرف و مشاغل آزاد است. در این مقاله ضمن بررسی موضوع بیمه اجتماعی صاحبان حرف و مشاغل آزاد در ایران، قوانین و مقررات بیمه آنان و خوداشتغالی در شش کشور اروپایی و کشور ترکیه بررسی شده است و در نهایت ویژگی‌های آن‌ها با ویژگی‌های بیمه حرف و مشاغل آزاد ایران مقایسه شده است: الف) تطبیق سن بازنشستگی در کشورهای تحت مطالعه. ب) تطبیق میزان حق بیمه در کشورهای تحت مطالعه. ج) تطبیق رتبه‌بندی افراد تحت پوشش بیمه اجتماعی خوداشتغالی. د) تطبیق مشاغل تحت پوشش بیمه اجتماعی خوداشتغالی و صندوق‌های مربوط به آن‌ها. هـ) تطبیق مدیریت بیمه خوداشتغالی.

---

طرح مسأله: بازنگری دوره‌ای آمارگیری‌های مستمر به‌منظور اصلاح یا بهبود آن‌ها امری ضروری و اجتناب ناپذیر است اما معمولاً با اعمال تغییر در تعاریف، پرسشنامه یا روش‌ آمارگیری، مقایسه‌پذیری سری‌های زمانی اطلاعات از بین می‌رود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه‌پذیر نمودن میزان بیکاری حاصل از طرح قدیم آمارگیری از ویژگی‌های اشتغال و بیکاری خانوار و طرح جدید آمارگیری از نیروی کار به بازسازی این نرخ‌ها بر اساس تعاریف یکسان می‌پردازد. روش: مطالعه با استفاده از داده‌های دو طرح مزبور به کمک برنامه‌نویسی با نرم‌افزار SAS انجام شده است. یافته‌ها: طرح قدیم در مقایسه با طرح جدید میزان بیکاری را بیش برآورد قابل توجهی که عمدتاً ناشی از کم توجهی به ضابطه‌ «جستجوی کار» در اجرا و استخراج نتایج طرح و همین‌طور کم شماری شاغلان با ساعت کار ۱۶ و کم‌تر و شاغلان خود اشتغال بخش کشاورزی بوده است. مقایسه میزان بازسازی شده سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ نیز حاکی از افزایش قابل توجه میزان بیکاری در دو سال آخر می‌باشد. نتایج: میزان بیکاری حاصل از دو طرح قدیم و جدید مستقیماً قابل مقایسه نیستند و تنها پس از بازسازی این نرخ‌ها بر اساس تعاریف یکسان، انجام هر گونه مقایسه امکان‌پذیر می‌گردد.

---

---

---

  مقدمه: جوانی نسبی جمعیت، عوارض جنگ تحمیلی، تحریم‌ها، مهاجرت جوانان به تهران در جستجوی کار پژوهش در آسیب‌شناسی روانی جوانان بیکار تهران را الزامی می‌کند.

  روش: پژوهش حاضر طرحی علی مقایسه‌ای است. جامعه آماری شامل کلیه جوانان مذکر ۲۵ تا ۳۵ ساله ساکن شهر تهران بود. نمونه‌گیری پژوهش حاضر به روش تصادفی طبقه‌ای صورت گرفته است، ۲۲۹ نفر شاغل و۲۴۸ نفر بیکار ۳۵-۲۵ساله ساکن تهران همتاشده برحسب سن، تحصیل، و تأهل با وارسی نامه علایم ـ گونه ۹۰ سئوالی ویراسته و پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی بررسی شدند. نمره‌گذاری با نرم‌افزار وارسی نامه علایم- گونه ۹۰ سئوالی ویراسته انجام شد. نمره‌ها و میانگین‌های دو گروه با روش t استیودنت مقایسه گردید. برای شدت و فراوانی نشانه‌های آسیب‌شناسی از مجذور خی استفاده شد. میانگین ابعاد نه‌گانه آزمون و سه بُعد شاخص کلی شدت، شاخص ناراحتی از علایم و جمع علایم بین دو گروه سنجیده شد.

  یافته‌ها: میانگین همه ابعاد نه‌گانه و شاخص‌های سه‌گانه در بیکاران بالاتر از شاغل و همه در سطح ۹۵% و بالاتر معنی‌دار بود. بالاترین میانگین آسیب‌شناسی روانی در بیکاران در مقیاس وسواس-اجبار با ۲۹/۱و پایین‌ترین نمره در حساسیت در روابط متقابل بود. بالاترین میزان آسیب‌های روانی در شاغلان در وسواس اجبار(۹۷%) و پایین‌ترین، حساسیت در روابط متقابل(۴۶%) بود. فراوانی نشانه‌های آسیب روانی در بیکاران ۳۲% و در شاغل ۲۷% بود. بین شدت کلی آسیب‌های روانی افراد شاغل و بیکار تفاوت وجود داشت. (۰۰۱/۰ P< ).

  بحث: فراوانی و شدت نشانه‌های آسیب‌شناسی روانی در بیکاران نسبت به شاغلان در حدّ معنی‌دار بالاتر است. بیکاری چه عامل یا معلول باشد، در هر دو وجه جوانان بیکار به شغل و درمان روانپزشکی نیازمندند.

 

---

مقدمه: اهداف توسعۀ انسانی هزارۀ سوم اساساً شامل محورهای سلامت و عدم تبعیض و نیز برابری، به‌ویژه برابری جنسیتی است. هدف این تحقیق، بررسی رابطۀ ابعاد احساس نابرابری‌های جنسیتی با سلامت روان زنان شاغل است. روش: در این مطالعه، از روش هم‌بستگی برای سنجش رابطۀ بین متغیر‌ها استفاده شده که در آن ۲۰۲ نفر از زنان شاغل در سازمان تأمین اجتماعی شهر همدان، در سال ۱۳۹۱، به‌روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، شامل پرسش‌نامۀ سنجش احساس نابرابری جنسیتی و پرسش‌نامۀ سنجش سلامت روان GHQ و چک‌لیست برای جمع‌آوری متغیرهای جمعیت‌شناختی بود. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل نتایج، از ضریب هم‌بستگی پیرسون برای سنجش مقدار هم‌بستگی بین احساس نابرابری جنسیتی و سلامت روان استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد ازنظر وضعیت سلامت روان، ۶/۴۴ درصد کم‌ترین مقدار اختلال روانی را دارند و ۱/۴۵ درصد از جامعۀ تحت بررسی به میزان زیاد و خیلی زیاد، احساس نابرابری جنسیتی را ابراز داشتند. بحث: رابطۀ مثبت و معنی‌داری بین احساس نابرابری جنسیتی و سلامت روان وجود داشت؛ به‌طوری‌که هرچه احساس نابرابری کم‌تر باشد، سلامت روان افراد بهتر است. .

---

مقدمه: مزاحمت جنسی علیه زنان در محل کار، یکی از شکلهای شایع اما پنهانِ خشونت علیه زنان است که پیامدهای منفی متعددی در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی به همراه دارد. ازاین‌رو پژوهش حاضر با استفاده از نظریه فعالیتهای روزمره به بررسی تجربه مزاحمت جنسی زنان شاغل در محیط کار و تحلیل اجتماعی علل بروز آن پرداخته است.
روش: پژوهش حاضر با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه در بین ۴۰۰ نفر از زنان شاغل در بیمارستانهای شهر کرج که با استفاده از نمونه‌گیری دومرحله‌ای انتخاب شده بودند، انجام شده است.
یافته‌ها: دوسوم پاسخگویان حداقل یک‌بار، انواع مزاحمتهای جنسی (کلامی و غیرکلامی) را در محیط کار تجربه کرده‌اند که سهم مزاحمتهای غیرکلامی (مانند نگاه هیز و...) در مقایسه با مزاحمتهای کلامی (متلک‌پرانی و...) اندکی بیشتر بوده است. نتایج تحلیل رگرسیونی حاکی از آن است که درمجموع، ترکیب متغیرهای سه‌گانه فاعل باانگیزه (همکاران مرد بیمارستان)، هدف مناسب (زنان کارمند بیمارستان) و فقدان محافظت (ضعف نظارت در بیمارستان) به مقدار ۳۳ درصد از تغییرات تجربه مزاحمت جنسی توسط زنان را توضیح داده و پیش‌بینی کرده‌اند که دراین‌بین، سهم حضور فاعل انگیزه‌دار، تشخیص داده شدن به‌عنوان هدف مناسب و فقدان محافظت به ترتیب بیشتر بوده است.
بحث: نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که اولاً آزار جنسی زنان در محیط کار امری فراگیر و یک مسئله مهم اجتماعی است. ثانیاً در وقوع این مسئله، متغیرها و عوامل متعددی دخیل هستند که مطابق نتایج تحقیق حاضر، ویژگی زنان قربانی یکی از مهم‌ترین پیش‌بینی کننده‌های تجربه مزاحمت جنسی در محل کار است.

---

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی تجارب زیسته زوجهای شاغل از مسائل مالی انجام شد.
روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شد. طی این مطالعه، پژوهشگران ۱۲ زوج شاغل دارای رضایت زناشویی را با بهره‌گیری از نمونه‌گیری گلوله برفی و ۱۲ زوج شاغل دارای تعارضات زناشویی را نیز با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب کرده و مورد مصاحبه قرار دادند. مصاحبه‌ها با استفاده از روش دیکلمن، آلن و تانر که دارای ماهیت تیمی بوده و در پدیدارشناسی تفسیری مرسوم است، مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: تحلیل تجارب مشارکت‌کنندگان، منجر به شناسایی ۲ مضمونِ اصلی تحت عناوینِ کشمکش مالی (با مضامین فرعی: ترجیح مالی، روابط نامناسب مالی، عدم تعهد مالی، ضعف در مهارتهای مالی، مدیریت منفردِ مالی و خشونت مالی) و سازواری مالی (با مضامین فرعی: عدم ترجیح مالی، روابط بهینه مالی، تعهدِ مالی، زندگی مالی مشترک و مهارتهای مالی زوج) شد.     
بحث: نتایج این پژوهش نشان داد مسائل مالی در سبک زندگی زوج شاغل چیزی بیش از صحبت کردن و مشاجره پیرامون پول و بودجه است. این مطالعه ضمن مقایسه کیفی دو گروه زوجهای شاغل راضی و متعارض از نقطه نظر مسائل مالی، این نکته را نیز بر مطالعات قبلی افزود که آنچه از چالشهای مالی و منازعات مرتبط با پول مهم‌تر است، نحوه ادراک و مقابله زوج شاغل برای حل‌وفصل این معضلات و تعارضات مالی است. زوج شاغل می‌توانند با کمک شاخصه‌های اولویت‌بندی مناسب، روابط مالی مناسب، مسئولیت‌پذیری مالی، زندگی مالی تیمی و کسب مهارتهای مالی به سمت سازواری مالی در حرکت باشند.

 

---

مقدمه: نگرش و باورهای مددکاران اجتماعی به فقر و محرومیت اجتماعی بر شیوه تعریف آنها از مشکل و مسئله و روشهای مداخله آنها برای کاهش یا رفع آن تأثیر می‌گذارد. مطالعه حاضر با هدف ترجمه، انطباق و هنجاریابی نسخه فارسی پرسشنامه نگرش به فقر در مددکاران اجتماعی شاغل و دانشجو در ایران و مقایسه نگرش آنها در سال ۱۴۰۰ طراحی شد.
روش: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع اعتباریابی بود که با مشارکت ۴۵۰ مددکار اجتماعی شاغل و دانشجو به روش نمونه‌گیری در دسترس انجام شد. روایی صوری و محتوا به‌صورت کمی و کیفی، روایی سازه به کمک تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی بررسی شد. پایایی مقیاس نیز با استفاده از همسانی درون‌خوشه‌ای و آزمون-بازآزمون سنجیده شد. برای مقایسه نگرش مددکاران اجتماعی دانشجو و شاغل، آزمون t و تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد.
یافته‌ها: شاخصهای روایی محتوا برای کل پرسشنامه (۷۴/۰ و ۲۳/۰) به دست آمد. سه عامل «کلیشه‌ها»، «رویکرد فردی» و «رویکرد ساختاری» با ۱۵ گویه استخراج شد. پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ۶۸/۰ و همبستگی درون‌خوشه‌ای ۷۵/۰ به دست آمد. بین نگرش مددکاران اجتماعی شاغل و دانشجو تفاوت وجود داشت و مددکاران اجتماعی شاغل گرایش بیشتری به عوامل ساختاری و کلیشه‌ها در نگرش به فقر داشتند.
بحث: نسخه فارسی ۱۵ گویه‌ای نگرش به فقر در مددکاران اجتماعی از روایی و پایایی نسبتاً مناسبی برخوردار بود و استفاده از این ابزار در مطالعات آتی روی جمعیت مددکاران اجتماعی توصیه می‌شود.