طرح مسأله: افزایش تعداد و کاهش سن معتادان، پدیده اعتیاد در استان ایلام را به مساله‌ای اجتماعی مبدل نموده است؛ این مقاله از دیدگاه جامعه‌شناختی به بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با اعتیاد جوانان می‌پردازد و به دنبال پاسخ به این سؤال است که «پدیده اعتیاد جوانان استان ایلام ریشه در کدام یک از شرایط و فضاهای اجتماعی محیط فرد دارد؟». روش: در این پژوهش که به روش پیمایشی و با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته و معتبر صورت گرفته، داده‌ها از ۱۳۲ نفر جوان معتاد ۳۵-۱۵ساله در مرکز بازپروری معتادان ایلام به‌عنوان نمونه آماری تحقیق اخذ و مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحقیق، بیان‌گر تاثیر مهم آسیب‌های خانوادگی نظیر نابسامانی خانوادگی، وجود زمینه خانوادگی، مدیریت ناهمخوان والدین و پیوستگی اندک به خانواده از سویی و تاثیر مخرب میزان فرصت‌های کنترل نشده فرد و ویژگی‌های منفی گروه دوستان بزهکار و محیط نامناسب آموزشی در گرایش فرد به اعتیاد در نمونه مورد بررسی است. نتایج: ارتباط نهادهای اجتماعی‌کننده فرد نظیر خانواده، گروه دوستان، محیط آموزشی، کار و فرصت‌های کنترل نشده اجتماعی با اعتیاد در نمونه مورد بررسی، توجه ویژه به طراحی برنامه‌های آموزشی برای تحکیم بنیان خانواده، مدیریت خانواده و کنترل و نظارت بر فرصت‌های کنترل نشده اجتماعی فرد را می‌طلبد.
