طیبه تجری، مهیندخت جوان نشان،
دوره ۲۰، شماره ۷۶ - ( ۲-۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه: هدایت تحصیلی و نقش آن در ارتقا شاخصهای رفاه اجتماعی دانش‌آموزان و خانواده‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌های نظام آموزشی و تصمیم‌سازان امر توسعه در هر کشور است. هدف از مطالعه حاضر شناسایی مؤلفه‌ها و شاخصهای مدل جدید هدایت تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه نظام آموزشی ایران با روش دلفی فازی بوده است.
روش: پژوهش با توجه به ماهیت آن توصیفی و با توجه به هدف تعریف‌شده، از نوع کاربردی است و بر اساس شیوه انجام آن، پیمایش بوده است. جامعه آماری پژوهش را خبرگان، معلمان و مشاوران منتخب و متخصص درزمینه هدایت تحصیلی در مدارس متوسطه تشکیل دادند. ابزار گرداوری داده‌ها، مصاحبه و پرسشنامه بود و از تکنیک دلفی فازی استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش ۲۶ نفر بودند که با روش نمونه‌گیری غیراحتمالی و استراتژی گلوله برفی انتخاب شدند.
یافته‌ها: از بین ۱۸ مؤلفه شناسایی‌شده، ۱۳ مؤلفه شامل آمایش منطقه (۳۵/۹)، رسانه- فضای مجازی (۳۵/۹)، آینده‌پژوهی بازارکار (۸۲/۱۰)، علاقه (۳۶/۹)، کنترل درونی دانش‌آموز (۴۱/۱۰)، مؤلفه‌های نگرشی (۴۱/۱۰)، صفات شخصیتی پایدار (۰۹/۹)، نظام ارزشی (۴۴/۱۰)، توان حرفه‌ای مشاور (۴۴/۱۰)، توان حرفه‌ای معلم (۶۱/۱۴)، قدرت آزمونهای استاندارد (۹۰/۱۱)، مدیریت و مهارت والدین (۳۶/۱۱) و توانمندی عوامل سازمانی (۳۶/۱۱) که میزان معناداری آنها بیشتر از حد آستانه (۹۴/۸) بود، به‌عنوان مؤلفه‌های اصلی در شکل‌گیری سه شاخصِ شخصیتی، اجتماعی، فنی و مهارتی مدل جدید هدایت تحصیلی دوره متوسطه انتخاب شدند.
بحث: شناسایی مؤلفه‌ها و شاخصهای مدل جدید، بسترهای مناسبی را برای اجرای صحیح هدایت تحصیلی در راستای تأمین رفاه اجتماعی دانش‌آموزان متوسطه فراهم می‌کند که پیامدهای مثبتی همچون رضایت درونی در شغل و زندگی، اصلاح هرم شغلی جامعه، سلامت‌روان، یادگیری مادام‌العمر و درنهایت توسعه کشور را به همراه دارد.
