زینب واعظ مهدوی، حسین راغفر، کریم امامی جزه، کامران حاجی نبی،
دوره ۲۱، شماره ۸۱ - ( ۵-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: بی‌ثباتی‌های اقتصادکلان، نوسانات قیمت ارز، تورم و به تبع آن نوسانات قیمت غذا یکی از مسائل موردتوجه طی سالهای اخیر در کشور بوده است. ناکارآمدی سیاست‌ها و نوسانات قیمت مواد غذایی بیش از هر چیز گروه‌های کم‌درآمد را تحت‌تأثیر قراردادِ و در فقر غذایی یا سوءتغذیه فرو برده است. مطالعه کشش‌های درآمدی و قیمتی اقلام غذایی به‌ویژه در گروه‌های مختلف درآمدی اطلاعات ارزشمندی را برای سیاستگذاری ارائه می‌کند.
روش: در این مطالعه با تخمین سیستم تقاضای تقریباً ایده‌ال، به بررسی سبد غذایی خانوار و محاسبه کشش اقلام غذایی در سبدمصرفی خانوارها و نیز مقایسه گروه‌های مختلف درآمدی پرداخته شده است. داده‌های مورداستفاده داده‌های خام پیمایش هزینه‌ودرآمد خانوار برای سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۷ بوده است. به دلیل اثرات ناهمگن تغییرات قیمت بر تقاضا در گروه‌های مختلف درآمدی این مطالعه روی بیستکهای مختلف درآمدی و با تأکید بر نان، گوشت و لبنیات انجام شده است.
یافته‌ها: بر اساس نتایج، نان به‌عنوان یک کالای کم‌کشش شناسایی می‌شود. کشش قیمتی لبنیات و گوشت در هر دو سال موردبررسی مقادیر بزرگ‌تر از یک داشته و ازاین‌رو نشان‌دهنده پرکشش بودن این دو کالا است. مطالعه بیستکهای درآمدی نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۷ نان یک کالای پست و گیفن بوده و برای بیستکهای سوم و پنجم یک کالای ضروری بوده است.
بحث: نتایج بیانگر این است که میزان مصرف منابع پروتئین جانوری و لبنیات از حساسیت بالایی نسبت به قیمت این کالاها برخوردار است و افزایش قیمت این کالاها موجب محدود شدن مصرف این ریزمغذیها در سبد غذایی خانوار و چه‌بسا حذف آن در بیستکهای پایین درآمدی خواهد شد.
