---

طرح مسأله: بهروزی اجتماعی، ارزشیابی فرد از شرایط جامعه و عملکرد خود در آن است. هدف پژوهش حاضر، طراحی فرم کوتاه یکی از پرکاربردترین مقیاس‌های بهروزی اجتماعی (Keyes, ۱۹۹۸) برای استفاده در نمونه‌های ایرانی بود. استفاده از آزمون‌های خلاصه‌تر در مواقعی که زمان و حوصله پاسخگویان اجازه استفاده از آزمون‌های بلندتر را نمی‌دهد سودمند است. طراحی این فرم کوتاه اساساً بر مبنای ارتقای روایی عاملی زیرمقیاس‌های این مقیاس صورت گرفت. روش تحقیق: نمونه مورد بررسی شامل ۴۵۴ دانشجو (۲۶۱ دختر و ۱۹۳ پسر) با میانگین سنی ۱۸/۲۲ سال بود. از همه شرکت‌کننده‌ها خواسته شد تا به مقیاس ۳۳‌‌گویه‌ای بهروزی اجتماعی پاسخ دهند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. یافته‌ها و نتایج: نتایج تحلیل‌ها از استفاده از ۱۸ گویه از ۳۳ گویه‌ مقیاس اصلی، به عنوان فرم کوتاه حمایت می‌کند. فرم کوتاه مقیاس بهروزی اجتماعی در نمونه دانشجویان ایرانی از ساختار ‌عاملی مطلوب و روشنی برخوردار است و ویژگی‌های آن از فرم بلند این مقیاس بهتر است.

---

---

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی پایایی و روایی و هنجاریابی مقیاس مواجهۀ کودک با خشونت خانگی انجام شد.

روش: جامعۀ آماری تحقیق، همۀ دانش‌آموزان پایۀ اول و دوم دبیرستان‌های شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۱-۱۳۹۰ بودند. نمونه‌ای به حجم ۱۲۱۲ نفر (۵۹۷ دختر) با روش نمونه‌گیری چندطبقه‌ای انتخاب شد؛ سپس، مقیاس مواجهۀ‌کودک با خشونت خانگی (ادلسون و جانسون و شین، ۲۰۰۷) به فارسی ترجمه و ماده‌های آن با فرهنگ ایرانی متناسب و در نمونه اجرا شد. داده‌ها با استفاده از آماره‌های توصیفی و محاسبۀ ضریب هم‌بستگی پیرسون و آزمون تی زوجی تحلیل شد.

یافته‌ها: بررسی ساختار عاملی، نشان‌دهندۀ‌وجود هفت عامل است که عبارت است از: مواجهه با خشونت پدر علیه مادر، مواجهه با مشاجرۀ‌والدین، درگیرشدن کودک در خشونت والدین، مواجهه با خشونت در محله یا مدرسه، مواجهه با عوامل خطرزای خانوادگی، مواجهه با خشونت ازطریق استفاده از فناوری‌های تصویری خشونت‌بار و خشونت بزرگ‌سالان علیه کودک. این عوامل، درمجموع ۶۰٫۰۴ درصد کل واریانس سازه را تبیین می‌کنند. اجرای هم‌زمان مقیاس مواجهۀ‌کودک با خشونت خانگی با پرسش‌نامۀ مواجهه با خشونت جسمی والدین نیز حاکی از روایی هم‌گرای پذیرفتنی این مقیاس است. همچنین، باتوجه‌به ضریب آلفای به‌دست‌آمده برای کل مقیاس (a=./۸۹) و ضریب پایایی باز‌آزمایی (r=./۸۶)، می‌توان گفت مقیاس مواجهۀ‌کودک با خشونت خانگی از پایایی مناسبی برخوردار است.

بحث: گونۀ فارسی مقیاس مواجهۀ کودک با خشونت خانگی، از پایایی و روایی خوبی برای سنجش مواجهۀ‌کودکان ایرانی با خشونت خانگی برخوردار است

---

مقدمه: تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت آسایش کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است و نه فقط نبود بیماری و نقص. این تعریف اهمیت معنویت را در سلامت سالمندان نشان می‌دهد. باتوجه‌به نبودن پرسش‌نامۀ فارسی برای ارزیابی معنویت در میان سالمندان، هدف این مطالعه ارزیابی پایایی و روایی نسخۀ فارسی پرسش‌نامۀ معنویت در میان سالمندان ایرانی است.

روش: برای تهیۀ نسخۀ فارسی در این مطالعه، از روش استاندارد مدل ترجمه IQOLA پروژۀ بین‌المللی ابزار کیفیت زندگی برای ترجمۀ مقیاس معنویت در سالمندان ایرانی استفاده شد. برای تعیین پایایی از هم‌بستگی درون‌رده‌ای (ICC) و آلفای کرونباخ و Test-Retest بین سی نفر نمونه در دو نوبت به فاصلۀ دو هفته آزمایش شد و برای سنجش روایی در سه سطح روایی صوری (ظاهری) و روایی محتواو روایی ساختاری (تحلیل عاملی اکتشافی) سنجیده شد. درضمن، این مطالعه از نوع هم‌بستگی است که در آن داده‌های مربوط‌به سالمندان از میان ۲۰۰ نمونه در سال ۱۳۹۱ جمع‌آوری شد و نرم‌افزار SPSS۱۶  آن را تحلیل عاملی کرد.

یافته‌ها: یافته‌های حاصل از نتایج توصیفی تحقیق حاضر نشان داد که بین اطلاعات دموگرافیک جمع‌آوری‌شده در این تحقیق، ازجمله سن، مذهب، تحصیلات و... با معنویت هم‌بستگی وجود ندارد. ازسوی دیگر، پس از انجام تحلیل عاملی اکتشافی و محاسبۀ Test-Retest و ضریب هم‌بستگی درون‌رده‌ای با ۰۰۳/۰=p-value و محاسبۀ همخوانی درونی با آلفای کرونباخ ۸/۰ به‌ترتیب پایایی پرسش‌نامه را تأیید کرد و ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی، روایی ساختاری آن نیز تأیید شد.

بحث: از مسائل بسیار مهمی که در مطالعه و بررسی پیامدهای عملکردی معنویت پیش روی محققان و متخصصان قرار دارد، توسعۀ مقیاس‌های مناسب برای ارزیابی‌ها و انجام تحقیقات مداخله‌ای میان سالمندان با هدف بهبود عملکردشان در این دوران است. در این تحقیق، باتوجه‌به همخوانی درونی و پایایی در بازآزمایی بالای پرسش‌نامه و همچنین، تأیید روایی صوری (ظاهری)، روایی محتواو روایی عاملی پرسش‌نامه، می‌توان گفت نسخۀ فارسی ترجمه‌شده در این تحقیق، با ابزار اصلی مطابقت دارد و می‌توان از آن به‌عنوان ابزار سنجش معنویت معتبر در سالمندان ایرانی استفاده کرد.

---

مقدمه: اختلال مصرف مواد، پدیده‌ای اجتماعی است و تحقیق در حوزه اعتیاد نیازمند داشتن ابزارهای بومی با پایایی و روایی مناسب است. این مطالعه با هدف ساخت و رواسازی پرسشنامه نگرش جوانان به مواد انجام شده است.

روش: در این تحقیق پیمایشی، نمونه‌ای به حجم ۵۱۰ نفر از دانشجویان ۱۷ دانشگاه سراسر کشور و با استفاده از نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه‌های موجود، مخزن اولیه گویه‌ها طراحی و جهت تعیین روایی گویه‌ها از تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس و برای تعیین پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد.

یافته‌ها: از مجموع گویه‌های اولیه بعد از انجام تحلیل عاملی اکتشافی، ۲۵ گویه در مدل باقی ماندند که بر روی ۵ عامل (تمایل به مواد، عدم تمایل به مشارکت فعال در پیشگیری، باور نادرست به آثار مثبت جسمی مواد، عدم برخورد فعال با مصرف مواد و باور نادرست به شیوع بالای مصرف مواد) بار شدند. این ۵ عامل در مجموع حدود ۶۱% از پراکنش (واریانس) کل سازه را تبیین کردند. همخوانی درونی گویه‌های پرسشنامه نیز با توجه به مقدار ضریب آلفای کرونباخ (۸۲/۰) تأیید شد.

بحث: حجم و تنوع شرکت‌کنندگان، نتایج مطلوب پایایی و روایی، و تعداد کم سؤالات پرسشنامه نسبت به سایر پرسشنامه‌ها، آن را به ابزار مناسبی برای سنجش نگرش جوانان نسبت به مواد تبدیل کرده است.

---

مقدمه: اختلال مصرف مواد، پدیده‌ای اجتماعی است و تحقیق در حوزه اعتیاد نیازمند داشتن ابزارهای بومی با پایایی و روایی مناسب است. این مطالعه با هدف ساخت و رواسازی پرسشنامه نگرش جوانان به مواد انجام شده است.

روش: در این تحقیق پیمایشی، نمونه‌ای به حجم ۵۱۰ نفر از دانشجویان ۱۷ دانشگاه سراسر کشور و با استفاده از نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه‌های موجود، مخزن اولیه گویه‌ها طراحی و جهت تعیین روایی گویه‌ها از تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس و برای تعیین پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد.

یافته‌ها: از مجموع گویه‌های اولیه بعد از انجام تحلیل عاملی اکتشافی، ۲۵ گویه در مدل باقی ماندند که بر روی ۵ عامل (تمایل به مواد، عدم تمایل به مشارکت فعال در پیشگیری، باور نادرست به آثار مثبت جسمی مواد، عدم برخورد فعال با مصرف مواد و باور نادرست به شیوع بالای مصرف مواد) بار شدند. این ۵ عامل در مجموع حدود ۶۱% از پراکنش (واریانس) کل سازه را تبیین کردند. همخوانی درونی گویه‌های پرسشنامه نیز با توجه به مقدار ضریب آلفای کرونباخ (۸۲/۰) تأیید شد.

بحث: حجم و تنوع شرکت‌کنندگان، نتایج مطلوب پایایی و روایی، و تعداد کم سؤالات پرسشنامه نسبت به سایر پرسشنامه‌ها، آن را به ابزار مناسبی برای سنجش نگرش جوانان نسبت به مواد تبدیل کرده است.

---

مقدمه: در متون مختلف رشته‌های اقتصاد، علوم سیاسی و برنامه‌ریزی دلایل متعددی برای ضرورت و اهمیت بخش عمومی و برنامه‌ریزی ذکر شده است؛ جبران آثار خارجی، تأمین کالاهای عمومی، کاهش هزینه‌های مبادله و جز آنها. اما اگر بتوان یک هدف غایی برای بخش عمومی و برنامه‌ریزی ذکر کرد که تمامی آن دلایل را نیز در بر گیرند آن هدف، افزایش کیفیت زندگی مردم است. از همین روست که توجه به مفهوم کیفیت زندگی از دهه ۱۹۷۰ میلادی بدین سو در ادبیات رشته‌های مختلف از پزشکی گرفته تا اقتصاد و برنامه‌ریزی شهری مطرح بوده است. از سوی دیگر، یکی از موضوعاتی که در ارتباط با تفاوت میزان توسعه در کشورهای مختلف مطرح می‌شود، مفهوم حکمروایی است. با توجه به اهمیت فراوان دو حوزه موضوعی «کیفیت زندگی» و «کیفیت حکمروایی» از یک‌سو و نقش مهم شرایط ملی بر شرایط محلی از سوی دیگر، مقاله حاضر به بررسی رابطه میان این دو مفهوم می‌پردازد.
روش: برای سنجش رابطه موردنظر پژوهش، از روش تحلیل ثانوی کمی روی داده‌های پایگاه اطلاعاتی نامبئو برای سنجش کیفیت زندگی شهری (۱۵۰ شهر) و از داده‌های «شاخص جهانی حکمروایی» (از زیرمجموعه‌های بانک جهانی و دربرگیرنده ۶ بعد کنترل فساد، کارآمدی دولت، کیفیت مقررات، ثبات سیاسی و نبود خشونت، حاکمیت قانون و پاسخگویی و امکان اعتراض) برای سنجش کیفیت حکمروایی کشورها (۷۲ کشور) استفاده شده است. برای تحلیل رابطه از تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام با استفاده از داده‌های مقطعی (سال ۲۰۱۵ میلادی) بهره گرفته شد. برای رفع مشکل هم‌خطی چندگانه میان متغیرهای مستقل، از دو روش «حذف متغیرهای همبسته» و «تجمیع متغیرها» استفاده شد. روش حذف متغیرهای همبسته به حذف سه متغیر کنترل فساد، کارآمدی دولت و کیفیت مقررات انجامید و تحلیل رگرسیون با استفاده از سه متغیر باقی‌مانده صورت پذیرفت.
یافته‌ها: نتایج تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام پس از حذف متغیرها، نشانگر آن بود که شاخص «حاکمیت قانون» می‌تواند به میزان ۸/۶۷ درصد از واریانس کیفیت زندگی شهری در شهرهای مختلف جهان را تبیین نماید. تجمیع متغیرهای مستقل (شاخصهای ۶ گانه حکمروایی) منتج به ایجاد متغیر مستقلی به نام «کیفیت حکمروایی» شد که این متغیر می‌تواند به میزان ۱/۶۸ درصد از واریانس کیفیت زندگی شهری را تبیین نماید. درواقع، نتایج این پژوهش بر اثرگذاری معنادار و مثبت کیفیت حکمروایی ملی بر کیفیت زندگی شهری صحه گذاشت و نشان داد یکی از عوامل اثرگذار بر کیفیت زندگی شهری، کیفیت حکمروایی ملی است.
بحث: بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان چنین استنباط کرد که تصمیم‌گیران و مسئولان ملی و محلی اگر خواستار بهبود کیفیت زندگی شهروندان هستند، یکی از اقدامات مناسب برای دستیابی به این هدف، افزایش کیفیت حکمروایی در کشورها و شهرهاست. از میان متغیرهای حکمروایی نیز، متغیری که بیشترین همبستگی را باکیفیت زندگی شهری نشان داد، حاکمیت قانون بود. ازآنجاکه سازوکار قانونی ایران، بیش از آن‌که در سطح دولتهای محلی تعریف شود، وابسته به سطوح ملی است، همین نتیجه نیز، اثرگذاری فراوان تصمیمات و ساختار اداره امور ملی بر کیفیت زندگی شهری را نشان می‌دهد.

---

مقدمه: همسرآزاری به عنوان یکی از مهم‌ترین انحرافات اجتماعی در بسیاری از جوامع مطرح است. سنجش وضعیت همسرآزاری، نیازمند داشتن ابزارهای بومی با ویژگیهای سنجش مناسب است. این مطالعه به بررسی ساخت و رواسازی نسخه کوتاه پرسشنامه تجربه همسر آزاری در شهر تهران پرداخته است.  
روش ها: در این مطالعه روش‌شناختی، با استفاده از بررسی گسترده متون مرتبط، مخزن اولیه گویه­ها طراحی و در اختیار نمونه‌ای به حجم ۵۵۵ نفر از افراد متاهل شهر تهران که با استفاده از نمونه­گیری چندمرحله­ای انتخاب شده بودند، قرار گرفت. برای تعیین روایی گویه­ها از تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس و برای تعیین پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد.
یافته‌ها: بعد از انجام تحلیل عاملی، ۱۹ گویه در مدل باقی ماند که بر روی ۵ عامل (خشونت عاطفی، خشونت کلامی، خشونت جنسی، خشونت جسمی سبک، و خشونت جسمی سنگین) بار شدند. این عوامل در مجموع حدود ۶۸% از واریانس کل سازه را تبیین کردند. پایایی پرسشنامه نیز از طریق محاسبه مقدار ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و مورد تایید قرار گرفت.
بحث : پرسشنامه ساخته شده از حجم و تنوع مناسبی از سوالات برخوردار است و نتایج تحلیل عاملی و آلفای کرونباخ موید ویژگیهای مناسب این ابزار برای سنجش تجربه همسرآزاری است.

---

مقد‌‌‌‌مه: روایت بیماری انسان، روایت هراسها، تنهاییها و تهدیدهایی است که بسان طاعون بر زندگی آوار می‌شوند و انسان هراسان را به کنج انزوا و فاصله‌گیری از جامعه و تن‌دادن به قرنطینه سوق می‌دهند. یکی از بیماریهای نوپدید عصر حاضر ویروسی از خانواده کروناویروسها به نام کووید-۱۹ است. گسترش بسیار سریع این بیماری از مهم‌ترین ویژگی این ویروس بوده و تعداد زیادی از کشورهای دنیا را با چالشهای بزرگ روان‌شناختی، اقتصادی، مذهبی و سیاسی مواجه کرده است.
روش: پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیامدهای قرنطینه خانگی در همه‌گیری کووید-۱۹ انجام شد. مشارکت‌کنندگان تحقیق دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی تهران بودند. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل روایت انجام گرفت. اطلاعات پژوهش از طریق مصاحبه‌های روایتی نیمه‌ساختاریافته در فضای مجازی با ۲۴ نفر از دانشجویان که تجربه حداقل ۱۰ روز قرنطینه در خانه را داشتند و از اطلاعات کافی درباره موضوع پژوهش برخوردار بودند، جمع‌آوری شد. روش نمونه‌گیری در این پژوهش، نمونه‌گیری هدفمند بود. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون براون و کلارک (۲۰۰۶) استفاده شد.
یافته‌ها: چهار مضمون اصلی ترس از بیماری، محرومیت و ملال، تردیدهای فکری و عملی و دغدغه‌های تحصیلی و شغلی از پیامدهای قرنطینه خانگی بودند.
بحث: گرچه قرنطینه خانگی یکی از روشهای کنترلی و پیشگیرانه از گسترش بیماریهای عفونی در کنار سایر روشها است؛ اما همواره از مهم‌ترین چالشهای پیش روی افراد در زمان شیوع این نوع بیماری و از جمله دلایل نگرانیها و مشکلات افراد در قرنطینه خانگی است.