امیر علی فرهنگ، اسمعیل دلیر،
دوره ۲۳، شماره ۹۰ - ( ۸-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه: اشتغال و فعالیت نیروی انسانی در بخشهای متعدد از موضوعات مهم جغرافیای اقتصادی است واز جمله چالشهای مهم سیاستگذاران محسوب میشود. این امر علاوه بر مشکل بسیاری از جوانان جویای کار، معضلی برای افراد دارای معلولیت جویای کار نیز محسوب میشود. در همین رابطه تدوین مقالهای با هدف بررسی اشتغالزایی افراد دارای معلولیت، متناسب با مزیتهای بومی استان اردبیل مد نظر قرار گرفت.
روش: پژوهش حاضر با هدف کاربردی و توسعهای و از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری را افراد دارای معلولیت استان اردبیل اعم از شاغل و غیر شاغل، به تعداد ۲۵۳۷۸ نفر تشکیل داد. طبق فرمول کوکران تعداد ۳۸۰ نفر به عنوان نمونه آماری تعیین شد و تعداد ۸۳ سوال پژوهشی طراحی و به صورت تصادفی ساده در اختیار نمونه آماری قرار گرفت و از طریق تحلیل SWOT و نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ نسبت به تحلیل داده‌ها اقدام شد.
یافتهها: در بین عوامل تاثیرگذاری که انتظار اثر مثبت آنها بر اشتغال معلولان وجود دارد، عوامل فردی، دولتی، شغلی و عمومی به ترتیب بیشترین تأثیر را داشتند. در مولفه موانع اشتغال نیز، موانعی برای اشتغال و مشارکت معلولان استان اردبیل وجود دارد علاوه بر آن تحلیل مزیتهای نسبی استان اردبیل بر اساس جدول سوات (SWOT) نشان داد که استان اردبیل به لحاظ کشاورزی، روابط بازرگانی با کشور آذربایجان و گردشگری دارای مزیت نسبی بالاتری است و اما عواملی چون فقدان نظام جامع اطلاع رسانی و بازاریابی، ضعف زیرساختهای گردشگری و بازرگانی، ضعف شبکههای ارتباطی، ضعف راندمان آبیاری، کمبود صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی منجر به ضعف اشتغال در این استان شده است.
بحث: در تمامی شهرستانهای استان اردبیل، بین تعداد بیکاران و تعداد شاغلان اختلاف فاحشی وجود دارد و میانگین سنی معلولان در ۸۰ درصد از شهرستانها بین ۳۰ تا ۳۵ سال بود؛ این در حالی است که نزدیک به ۵۵/۹۱ درصد از معلولان استان دارای تحصیلات پایین و بعضاً بدون تحصیل بوده و از میان مجموع معلولان استان صرفاً ۶۵/۶ درصد شاغل بودند. علاوه بر آن حدود ۷۰ درصد از شهرستانها با معضل بیکاری افراد دارای معلولیت مواجه هستند و بدین ترتیب نیاز به اقدامی اساسی جهت آموزشهای کاربردی برای فعال کردن و توانمندسازی این قشر بر اساس مزیتهای نسبی استان اردبیل ملموس بوده و بایستی برنامههای دقیقتری تدوین گردد.
