مقدمه: ارزشیابی مشارکتی اجتماع‌محور نوعی پژوهش علمی کاربردی است که افراد درگیر برنامه­های اجتماعی را به تلاشی دسته جمعی وا می­دارد تا با هدفی مشترک به ارزشیابی برنامه­های خود، در آغازکار، درحین اجرا یا در اتمام برنامه بپردازند. این مشارکت ایجاد؛ احساس تعلق به­ برنامه، عدم ترس از ارزشیابی، نگاه مثبت و علاقه­مند به ارزشیابی، ارزشیابان داخلی به­جای ارزشیابان خارجی، می­کند. در نهایت، هدف از ارزشیابی مشارکتی اجتماع‌محور، توان‌افزایی مردم در اجرای هر چه بهتر برنامه­های زندگی و کاریشان است.

روش: در این پژوهش علمی کاربردی که بر مبنای رویکرد مردم به مردم برنامه­ریزی شده، از «چارچوب ارزشیابی برنامه­های سلامت اجتماع‌محور». که درمرکز توسعه سلامت عمومی اجتماع‌محور در کارولینای شمالی تهیه و به­کارگرفته ,استفاده شد. این چارچوب برنامه ارزشیابی مشارکتی را در قالب یک روش ارزشیابی پیشنهاد می­کند. این روش ارزشیابی به­ صورت موردی در پایگاه سلامت اجتماعی، در محدوده شهرداری منطقه ۴ در شرق تهران با جمعیت تقریبی ۶۳۷۰۳ نفر در سال ۱۳۸۹اجرا شد.

یافته‌ها: درمیان ۶ شاخص موفقیت، اشاره شده توسط مشارکت کنندگان ارزشیابی( منابع مالی، منابع انسانی، ارائه خدمات، ارتباطات، عملیات مدیریتی , پایداری)، بالاترین میزان ظرفیت پایگاه در حوزه عملیات مدیریتی۴/۶% بوده و پایین­ترین ظرفیت در حوزۀ تأمین منابع مالی ۲/۵%بوده است. همچنین میزان رضایت مردم از همکاری با پایگاه ۵۰% و میزان رضایت از خدمات ارائه شده از سوی پایگاه ۴۸% بوده است.

نتایج: ارزشیابی مشارکتی ثابت کرد که پایگاه نیاز به بهبود و توان‌افزایی دارد. همچنین این شیوه ارزشیابی توانست دانش ارزشمندی در رابطه با کارکاملا مشارکتی را تولید کند. به علاوه نقاط قوت و ضعف برنامه‌ها برای لحاظ نمودن در برنامه‌های آتی روشن گردید.. درس آموخته در این شیوه ارزشیابی از دید مشارکت کنندگان در ارزشیابی مواردی چون گردآوری داستانهای موفقیت، به‌کارگیری اطلاعات گردآوری شده و حمایت از تغییر و بهبود در پایگاه بوده است.