نفیسه مجدزاده، رضا زینل زاده،
دوره ۱۸، شماره ۷۱ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )
چکیده
۱. نفیسه مجدزاده
کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران.
۲. رضا زینل‌زاده
دکتر اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران (نویسنده مسئول).
مقدمه: تحولات اجتماعی و اقتصادی در دهه‌های گذشته در سطح جهان، نظام‌های خانواده را با تغییرات، چالش‌ها و مسائل متنوعی روبرو ساخته و طی این مدت خانواده به شکل فزاینده‌ای از سوی علل و عوامل متعدد و پیچیده اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در معرض تهدید قرار گرفته است که طلاق یکی از تهدیدات جدی در فروپاشی خانواده‌ها بوده است. در ایران نیز عواملی اقتصادی از جمله تورم و بیکاری اثرات چشم‌گیری بر طلاق دارد. ترکیب خطی نرخ بیکاری و تورم شاخصی به نام شاخص فلاکت را به وجود می‌آورد و فشار بر خانوارها و زوجین را به طور فزاینده افزایش داده و به شدت بنیان‌های خانواده را دچار صدمه کرده است. لذا، هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر شاخص فلاکت بر طلاق در ایران می‌باشد.
روش: این تحقیق به بررسی تاثیر شاخص فلاکت بر طلاق در ایران در طول دوره زمانی ۱۳۵۹-۱۳۹۴ با استفاده از روش خودرگرسیون با وقفه‌های گسترده ARDL پرداخته است.
یافته‌ها: شاخص فلاکت در کوتاه مدت تاثیر معناداری بر طلاق در ایران ندارد، ولی در بلند مدت تاثیر مستقیم و معنادار بر طلاق دارد. هم‌چنین، درآمد سرانه حقیقی، شهرنشینی و مخارج خانوارها در کوتاه مدت و بلندمدت اثر مستقیم و معناداری بر طلاق در ایران دارند. نتایج به دست آمده از برآورد مدل تصحیح خطا نشاد داد که رابطه بلندمدت بین متغیرها وجود دارد و ضریب تصحیح خطا نیز معادل ۶۵/۰- می‌باشد که نشان می‌دهد مدل کوتاه مدت در هر دوره ۶۵ درصد خطاها را تعدیل می کند تا به مدل بلند مدت برسد.
بحث: با توجه به تأثیر مستقیم و معنادار شاخص فلاکت بر طلاق در ایران در بلندمدت، با کنترل تورم و کاهش بیکاری می‌توان فشار ناشی از این دو متغیر را کاهش داد و به ثبات و پایداری خانوده‌ها از بعد اقتصادی کمک کرد.
مینا صابرماهانی، رضا زینل زاده، سید عبدالمجید جلائی اسفند‌آبادی، محسن زاینده رودی،
دوره ۲۲، شماره ۸۷ - ( ۱۱-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: رفاه اقتصادی و اجتماعی ازجمله اهداف کلان اقتصادی در مسیر توسعه پایدار است. عوامل مختلف اقتصادی بر رفاه مؤثر هستند که در این میان متغیرهای بخش واقعی اقتصاد تأثیر انکارناپذیری بر رفاه دارند.
روش: تحقیق حاضر با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری به بررسی تأثیر شوکهای بخش واقعی اقتصاد بر شاخص رفاه اجتماعی در ایران در طول دوره ۲۰۱۹-۱۹۸۰ پرداخته است. بدین منظور از شاخصهای رفاه اجتماعی مطلوبیت‌گرا و آمارتیاسن استفاده شد.
یافته‌ها: شاخص رفاه آمارتیاسن به شوکهای رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در دوره اول عکس‌العمل سریع نشان می‌دهد که با گذشت زمان از بین می‌رود. اما شاخص رفاه مطلوبیت‌گرا در دوره اول عکس‌العمل مثبت نشان می‌دهد و از دوره پنجم منفی می‌شود. شاخص رفاه آمارتیاسن به شوکهای تولید ناخالص داخلی سرانه حقیقی در دوره اول عکس‌العمل مثبت و سریع نشان می‌دهد و از دوره هفتم عکس‌العمل آن منفی می‌شود. اما شاخص رفاه مطلوبیت‌گرا در دوره اول عکس‌العمل مثبت نشان می‌دهد که از دوره دوم منفی می‌شود. شاخص رفاه آمارتیاسن به شوکهای درآمد نفتی عکس‌العمل منفی و ضعیف نشان می‌دهد. اما عکس‌العمل شاخص مطلوبیت‌گرا در بلندمدت مثبت جزئی پایدار است. شاخص رفاه آمارتیاسن و مطلوبیت‌گرا به شوکهای اشتغال از در بلندمدت عکس‌العمل مثبت دارند.
بحث: در ایران اشتغال باعث افزایش رفاه اجتماعی می‌شود، اما در بلندمدت درآمدهای نفتی، تولید ناخالص داخلی سرانه و رشد بهره‌وری کل عوامل تولید باعث کاهش رفاه اجتماعی شده است. بنابراین اشتغال مناسبت‌ترین عامل برای افزایش رفاه است.
