سابقه مطالعات روشمند مربوط به فقر روستایی در کشور، در حدود چهار دهه است. با این حال هیچ‌گونه ارزیابی دقیقی از روند این مطالعات و چگونگی پیشرفت آن در دست نیست و می‌توان احتمال داد که یکی از عوامل مؤثر بر عدم توفیق برنامه‌های کاهش فقر روستایی در کشور کاستی‌ها و نارسایی‌های مطالعات مربوط به شناسایی و تحلیل فقر روستایی باشد. در مقاله حاضر کوشش شده است که ضمن معرفی روش‌های اندازه‌گیری و شناخت فقر و نقد دیدگاه‌های مربوط به چگونگی تحلیل آن، روند مطالعات فقر روستایی در کشور مورد بررسی قرار گیرد و در کنار این هدف، وضعیت موجود پدیده فقر روستایی نیز شناسانده شود. رویکرد تحقیقی اصلی در تهیه این مقاله «روند ـ پژوهی» است که از طریق مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای مطالعات مربوط به فقر روستایی صورت پذیرفته است. در ضمنِ بررسی این مطالعات، در مواردی نیز کوشش شده است که با استفاده از «فراتحلیل» استنباط‌های تازه‌تری برای شناخت بهتر وضعیت فقر در جامعه روستایی کشور ارائه شود. در بخش پایانی مقاله نیز با توجه به واقعیت‌های جامعه روستایی و نظام اجتماعی کشور به ارزیابی روند مطالعات فقرشناسی در نواحی روستایی مبادرت شده است.

طرح مسأله: پژوهش حاضر به منظور تعیین نقش دینداری در ممانعت از بزهکاری (سرقت) جوانان شهر تهران با استناد به دیدگاه‌های دینداری و پیوند اجتماعی سعی در ارائه تحلیل جامعه‌شناختی از دینداری به منزله راهکاری برای مقابله با معضل بزهکاری جوانان دارد. روش تحقیق: روش این تحقیق پیمایشی و از نوع علی ـ مقایسه‌ای پس از وقوع است. به لحاظ معیار زمان، این پیمایش از نوع مقطعی بوده و به لحاظ معیار ژرفایی از نوع پهنانگر است که داده‌های آن با استفاده از پرسش‌نامه گردآوری شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد تفاوت معنی‌داری بین ابعاد دینداری و میزان بزهکاری (سرقت) در بین دو گروه جوانان عادی (غیربزهکار) و زندانی (بزهکار) در سطح اطمینان ۹۵ درصد وجود دارد. یافته‌های نظری پژوهش نشان داد که گرچه می‌توان رابطه جداگانه و مستقیم هر یک از متغیرهای مستقل (ابعاد دینداری) با متغیر وابسته (میزان بزهکاری) را بر اساس نظریه‌های دینداری و پیوند اجتماعی تبیین کرد، اما نتایج حاصل از تحلیل چند متغیری، بیانگر آن است که تنها، بعد پیامدی دینداری تاثیرمستقیم بر بزهکاری داشته و بیشترین سهم را در تبیین ممانعت از بزهکاری جوانان به خود اختصاص داده است.

طرح مسأله: تحقیق حاضر با توجه به یکی از ابعاد روانی، یعنی چگونگی مقابله با بحران‏ها، نقش این عامل را در اقدام به خودکشی در دختران دانشجوی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران بررسی نموده است. روش: جامعه آماری مورد مطالعه، دختران دانشجوی دانشگاه‌های دولتیِ اقدام‌کننده به خودکشی بوده است. ۳۸ نفر از دانشجویان دخترِ اقدام‌کننده به خودکشی به عنوان گروه نمونه و ۳۸ نفر از دانشجویان دختر عادی به عنوان گروه گواه انتخاب گردیدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، مقیاس مقابله با بحران اندلر و پارکر (CISS) مخصوص بزرگسالان بوده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد بین سبک‌های مقابله با بحران و اقدام به خودکشی در دختران دانشجو، ارتباط معنادار وجود دارد. نتایج: در بررسی مقایسه‌ای بین سبک‌های مقابله با بحران و اقدام به خودکشی دختران دانشجو، دختران دانشجوی اقدام‌کننده به خودکشی بیشتر از سبک مقابله با بحران هیجان‏مدار و کمتر از سبک مقابله با بحران مسأله‏مدار استفاده می‏نمایند. در بسیاری از تحقیقات صورت گرفته، نگرش‏ها و باورهای جوانان هسته اصلی و عمده پاسخ‏های مقابله‏ای ناسازگارانه یا سازگارانه ایشان مشخص شده است که با رفتارهای خودکشی‌گرایانه در آن‌ها، همبستگی بالائی را نشان می‏دهد؛ لذا آماج قرار دادن نگرش‏های جوانان به عنوان عامل مهمی در پیشگیری از اقدام به خودکشی آنان، باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

طرح مسأله: در نظام‏های جدید رفاه اجتماعی، موضوع سرمایه اجتماعی اهمیت یافته است. دیگر نمی‏توان رفاه اجتماعی را صرفاَ توسط مؤلفه‏های مستقیم اقتصادی و مادی تضمین کرد و علاوه بر آن باید منابع جامعه مدنی از جمله سرمایه‏های اجتماعی گروههای مختلف مردم را فعال و بسیج کرد. مقاله حاضر، بر آن است تا رابطه سرمایه اجتماعی با رفاه اجتماعی را در شهر تهران مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق: روش این تحقیق پیمایشی است و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است. حجم نمونه مورد بررسی۲۹۹ نفر شهروندان تهرانی است که به صورت نمونه‏گیری خوشه‏ای انتخاب شده‏اند. یافته‏ها: شاخص‏هایی از سرمایه اجتماعی که در جامعه مورد مطالعه، از وضعیت بهتری برخوردارند شاخص‏هایی هستند که به اصطلاح به آنها سرمایه اجتماعی سنتی می‏گویند و به وجوه سنتی جامعه مربوط می‌شوند (مشارکت غیررسمی مذهبی و خیریه‏ای) و شاخص‏هایی که با زندگی مدرن منطبق‏اند (سرمایه اجتماعی مدرن) از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند (اعتماد نهادی، اعتماد تعمیم‏یافته، انسجام اجتماعی و مشارکت رسمی). نتایج: سرمایه اجتماعی، رابطه مثبتی با رفاه اجتماعی دارد. همچنین کلیه شاخص‏های مطرح در این تحقیق برای سرمایه اجتماعی ( اعتماد، هنجارهای اجتماعی و شبکه‏های اجتماعی) نیز با رفاه اجتماعی رابطه مثبتی دارند و نتایج بدست آمده منطبق با آراء پاتنام است.

  مقدمه: مسئله مشارکت و نگرش نسبت به قدرت واقتدارنظام سیاسی برای ثبات وتداوم هرنظام سیاسی اصلی اساسی است. مشروعیت سیاسی در تمام دوران‎های مختلف به صور گوناگون و به عنوان کیفیت حکومت حاکمان در ارتباط با افراد تحت حکومت مطرح بودهاست. پژوهش حاضربه منظور ارائه تحلیلی جامعه شناختی از رابطه بین مشارکت و مشروعیت و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن دربین گروه‌های اجتماعی شهربابل با استناد به دیدگاه‌های مشارکت، مشروعیت و بحران مشروعیت می‌باشد.

  روش: این تحقیق پیماشی و از نوع علی- مقایسه‌ای پس از وقوع است.

  یافته‌ها: بین مشارکت و مشروعیت رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین گروه‌بندی اجتماعی (موقعیت اجتماعی گروه‌ها) با نگرش آن‌ها نسبت به مشروعیت نظام سیاسی ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین بین گروه‌بندی اجتماعی و گرایش به مردم‌سالاری ارتباط معناداری وجود دارد. یافته‌های نظری پژوهش نشان می‌دهد که گر چه می‌توان رابطه مستقیم متغیر مستقل (گروه‌بندی اجتماعی) را با متغیرهای وابسته (مشروعیت نظام سیاسی و گرایش به مردم‌سالاری) براساس تئوری‌های مشروعیت و بحران مشروعیت تبیین کرد اما متغیر مستقل (مشروعیت نظام سیاسی) رابطه مستقیمی با متغیر وابسته (مشارکت سیاسی) ندارد.

  بحث: داده‌های تحقیق حاکی از مشارکت بالای پاسخ‌گویان در انتخابات است در حالی که نمره پاسخ گویان به مشروعیت نظام سیاسی نسبتاً پایین است. بنابراین بین نگرش واقعی پاسخ گویان به مشروعیت نظام سیاسی، با رفتار ظاهری آن‌ها (مشارکت سیاسی) فاصله زیادی وجود دارد.

  مقدمه: در توسعۀ اجتماعی، بر ارتباط میان مشارکت و رفاه در جامعه تأکید می‌شود؛ به‌این‌معنا که وقتی مردم احساس ‌کنند در جامعه مشارکت دارند و ارزشمند محسوب می‌شوند، کیفیت زندگی، رضایتمندی و احساس رفاه آنان نیز افزایش می‌یابد. به‌سخن‌ دیگر، اجتماع به‌هم‌پیوسته‌ای که در آن اعتماد و ارزش‌های مشترک وجود دارد، از سلامت و آموزش بهتر برخوردار است، جرائم در آن کمتر می‌شود و فرصت‌های شغلی و رفاه همگانی در آن بیشتر می‌گردد. ضمن‌آنکه مشارکت به‌طورضمنی بر وجود مردم‌سالاری و میزانی مطلوب از عدالت اجتماعی نیز دلالت می‌کند. در این مقاله سعی شده است تا با بهره‌گیری از این رویکرد، رابطۀ میان التزام به هنجارهای مشارکتی و رفاه بررسی شود.

  روش: روش این تحقیق، پیمایشی است و از ابزار پرسش‌نامه برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است. حجم نمونۀ بررسی‌شده ۳۰۰ نفر از شهروندان تهرانی هستند که به‌صورت‌تصادفی با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده‌اند.

  یافته‌ها: توزیع فراوانی پاسخ‌گویان برحسب التزام به هنجارهای مشارکتی نشان می‌دهد که التزام ۳/۱۹ درصد پاسخ‌گویان، کم؛ ۵/۶۴ درصد، متوسط؛ و ۲/۱۶ درصد زیاد بوده است.

  بحث: نتایج به‌دست‌آمده حاکی‌از آن است که رابطۀ معنی‌داری بین هنجارهای مشارکتی و مؤلفه‌های آن (اعتماد اجتماعی، اعتماد فردی، اعتماد تعمیم‌یافته، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی، همیاری، حمایت اجتماعی و میزان روابط) با احساس رفاه اجتماعی وجود دارد. همچنین ضرایب رگرسیون چندمتغیری نشان می‌دهد که از میان متغیرهای بررسی‌شده، اعتماد فردی، حمایت اجتماعی، همیاری، مشارکت غیررسمی، مشارکت رسمی و میزان روابط، بهترین پیش‌بینی‌کننده‌ها برای التزام به هنجارهای مشارکتی‌ است.