ابراهیم میرزایی، نورالدین اله دادی، معصومه امیدی،
دوره ۲۳، شماره ۸۸ - ( ۲-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه: معلولان از گروههای خاص اجتماعی هستند که به دلیل نقایص جسمانی یا ذهنی، بیشتر در معرض محرومیت و عدم بهرهمندی از فرصتها و امکانات اجتماعی قرار میگیرند. پژوهش حاضر با هدف واکاوی و فهم جامعهشناختی تجربه زیستهی معلولان شهر اهواز در مواجهه با خانواده و جامعه صورت گرفته است.
روش: این پژوهش از نوع کیفی و به کارگیری نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری پژوهش، کلیه افراد دارای معلولیت بالای ۱۵ سال شهر اهواز هستند که در سه ماهه اول سال ۱۴۰۱ به مراکز توانبخشی، بهزیستی و انجمن معلولان این شهر مراجعه کردهاند. دادههای مورد نیاز کیفی با استفاده از «مصاحبههای نیمه ساختاریافته» جمعآوری شدند.
یافته ها: نتایج به دست آمده از زیست تجربی معلولان نشان میدهد، فهم آنان از مواجهه خانواده با معلولیت، مبتنی بر مهربانی، اقدامات روانشناختی، برآوردن نیازها، ترحم، حمایت بیش از حد، اعمال محدودیت، احساس ناتوانی، انکار معلولیت، سرکوب نیازها و نادیده انگاری آنان بوده است. همچنین کدهای آزار کلامی، آزار جسمی، طرد اجتماعی، تعامل اجتماعی، نقض و نبود قانون، عدم ضمانت اجرایی، نداشتن تفریح و سرگرمی، چالشهای حمل و نقل و نابرابری شغلی در زمره ناشی دریافت و فهم آنان از مواجهه جامعه با معلولان و معلولیت آنان بوده است.
بحث: به طور خلاصه میتوان گفت که معلولین مورد مصاحبه اعتماد چندانی نسبت به نگرش مثبت جامعه به معلولیت نداشتند و گوشه‌نشینی تنهایی و انزوا را در مواجهه با جامعه ترجیح میدادند. همچنین در رابطه با تعاملهای اجتماعی نیز آنان ارتباطات چندانی نداشتند و عدم آگاهی مردم جامعه از حقوق معلولین و نحوه مواجهه و رفتار با آنان را بسیار مهم و اثرگذار می دانستند.
