---

در آخرین روزهای سال ۲۰۰۳ در شهر بم ایران زلزله‌ای به وقوع پیوست که موجب کشته‌شدن بیش از ۳۰،۰۰۰ نفر از جمعیت ۲۰۰،۰۰۰ نفری شهرستان بم شد. در این شهر مصرف تریاک در مردان بسیار شایع بوده و مشکلاتی را پس از زلزله ایجاد کرد. هدف از این مطالعه بررسی بروز علائم محرومیت در وابستگان به مواد اپیوئیدی (معتادان) و نحوه برخورد آنان با علائمشان در دو هفته اول پس از زلزله است.

این مطالعه با استفاده از روش کیفی در شهر بم و یکی از روستاهای اطراف آن و در ۸ بیمارستان از شهرهای کرمان و تهران که زلزله‌زدگان را پذیرفته بودند انجام شد. ۱۵۹ نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند که از این میان، ۶۱ نفر آن‌ها معتاد و بقیه از خانواده معتادان، مردم بم، پزشکان، پرستاران و امدادگران بودند. پرسشگری به شیوه مصاحبه عمیق با استفاده از ۸ پرسش‌نامه نیمه ساختاریافته و باز انجام گرفت. کار میدانی ۱۵ روز پس از وقوع زلزله به مدت دو هفته به طول انجامید. اطلاعات کیفی حاصل با روش تحلیل محتوا و به صورت دستی استخراج و تحلیل شد.

حدود نیمی از معتادان مورد مصاحبه در دو هفته اول بعد از زلزله ساعت‌ها تا روزها علائم محرومیت را تجربه کردند. حدود نیمی از معتادان مشکلات خود را با سیستم درمانی در میان گذاشته و درخواست داروهای مسکن یا مخدر کردند، ولی علائم محرومیت فقط در یک چهارم آنان با تجویز داروهای مسکن مخدر کنترل شد و بیش از دو سوم آنان تریاک مصرف کردند. بقیه افراد از هر دو روش فوق جهت کاهش علائم محرومیت استفاده کردند. با توجه به این که در جامعه ما مصرف مواد قابل سوءمصرف رواج دارد، این مسئله در بحران‌های دسته‌جمعی و بلایا از اهم مسائل بهداشتی و اجتماعی می‌باشد و لازم است آمادگی لازم هنگام برخورد با این مسئله وجود داشته باشد.

---

در این مقاله بر مبنای تحلیل یافته های موج نخست پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های ایرانیان، تفاوت ارزش ها و نگرش های نسلی مورد بررسی قرار گرفته است. نگارندگان با تکیه بر رویکرد تجربه نسلی، دو تجربه گرم و فراگیر انقلاب و جنگ را کانون اصلی همگرایی و واگرایی هایی میان گروه های سنی در ایران امروز دانسته اند. در این مطالعه نسل های گوناگون بر مبنای نسبتی که با تجربیات یاد شده برقرار می کنند به پنج گروه طبقه بندی شده اند: نسل قبل از انقلاب، نسل انقلاب و جنگ، نسل جنگ، نسل دارای خاطره موثر از جنگ و سرانجام نسل فاقد خاطره موثر از جنگ. این پژوهش باورها و گرایش های گروه های نسلی را در سه حوزه ارتباطات چهره به چهره، حوزه تعمیم یافته اجتماعی و حوزه تعاملات نهادی مورد بررسی قرار داده است. 
یافته های این پژوهش باور به تعارض ارزشی و نگرشی میان گروه های نسلی را تایید نمی کند اما نقش تجربیات نسلی در بروز تفاوت میان نسل های گوناگون را نمایان می سازد.

---

طرح مسئله: هدف از این مطالعه،بررسی تغییرات عرضۀ مواد غیرقانونی اعتیادآور در طی سال پس از زلزله در بم بوده است. این مطالعه در شهر بم و روستای باغچمک انجام شد. روش: در این مطالعۀ کیفی از سه روش مباحثۀ متمرکز گروهی، مصاحبۀ عمیق فردی و مشاهدات اتنوگرافیک استفاده شده است . جمعیت مورد مطالعه معتادان، فروشندگان مواد، مردم، درمانگران و سایر افراد کلیدی بودند. یافته ها و نتایج : اکثر پاسخ دهندگان معتقد بودند خلوص تریاک پس از زلزله افت کرده ولی دستیابی بدان مثل قبل است . ابتدا قیمت تریاک پس از زلزله ارزان تر شد و سپس بالا رفت، ولی در زمان این مطالعه، پایین تر از قیمت قبل از زلزله بوده است . کیفیت هرویین افت کرده، ولی قیمت و چگونگی دسترسی بدان تغییر محسوسی نسبت به قبل از زلزله نداشته است . تغییری در عرضۀ حشیش و الکل ذکر نشد . از نظر اکثر افراد، فعالیت نیرویانتظامی در مبارزه با مواد مانند قبل از زلزله است . اکثر مردم خواستار اقدامات جدی تر برای نظارت بر مواد بودند . در این جهت سیاستگذاری واحد و برنامه ریزی برای پیشگیری و درمان اعتیاد و ادامۀ برخورد جدی با خرید و فروش هرویین در بم پیشنهاد می گردد.

---

طر حمسئله: این پژوهش با هدف بررسی عل مسنجی مقالات پژوهشی بهداشت روان کشور مرتبط با مسائل روانپزشکی و روانشناختی در زنان انجام شده است. روش: این مطالعه از نوع مقطعی توصیفی است و در آن کلیه مقالات موجود در بانک مقالات پژوهشی بهداشت روان مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی کشور مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافت هها: از تعداد ۳۰۳۱ مقاله بهداشت روان مورد بررسی، ۲۳۹ مقاله ( ٩/ ٧%) به بهداشت روان زنان پرداخته است. حوزه پژوهش در اکثر این مقالات مربوط به مسائل روانشناختی و سپس به ترتیب مربوط به علام تشناسی، تشخیص و طبق هبندی اختلالات روانپزشکی، تحقیقات اپیدمیولوژی و در تعداد اندکی خدمات بهداشتی بوده است. در ۴۹ مقاله ( ۵/ ۲۰ %) هیچ کدام از نویسندگان، متخصصان بهداشت روان نبودند. نتایج: پیشنهاد م یگردد میزان مشارکت متخصصان بهداشت روان و متخصصان در رشت ههای گوناگون افزایش یابد و به تحقیقات بهداشت روان درباره زنان روستایی، محیط کار، خدمات بهداشتی و زنان سالمند بیشتر پرداخته شود

---

---

 

  مقدمه: تعاریف متعددی از مفهوم فقر وجود دارد که از نظر روش‌شناختی ماهیت متفاوتی دارند. برای اندازه‌گیری حداقل معاش نیز روش‌های متفاوتی وجود دارد. یکی از این تعاریف، خط فقر نسبی است و آن عبارت است از ناتوانی خانوارها در تأمین سطحی معین از استانداردهای زندگی که لازم و مطلوب تشخیص داده می‌شود.

  روش: در این تحقیق، به منظور برآورد حداقل معیشت و محاسبۀ درصد خانوارهای فقیر ایرانی از روش سیستم مخارج خطی استفاده شده است. برای این منظور از داده‌های سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۸۸ استفاده شده و آمار آن به صورت داده‌های کشوری از مرکز آمار ایران جمع‌آوری شده است.

  یافته‌ها: ضرایب به دست آمده برای میل نهایی به مخارج روی گروه‌های کالایی بیانگر این است که این ضریب برای گروه‌های کالایی مسکن و خوراکی در مقایسه با گروه‌های کالایی دیگر بیش‌تر است. این موضوع بیانگر فقر در جامعه است؛ به‌طوری‌که محاسبۀ خط فقر برای سال ۱۳۸۸، مبلغی برابر با ۳۵۰۶۹۶۰,۳ تومان به دست آمده است.

  نتایج: نتایج نشان می‌دهد که گروه کالایی تفریحات جزو کالاهای نرمال لوکس و بقیۀ گروه‌هایی کالایی، نرمال ضروری است. نتایج حاصل از برآورد و محاسبۀ خط فقر بیانگر افزایش میزان حداقل معاش سالیانۀ خانوارهاست. اعداد محاسبه شده براساس این رویکرد، با توجه به میزان تورم دورقمی برای اقتصاد ایران و سیاست‌های غافل‌گیر‌کنندۀ بانک مرکزی و دولت ممکن است مقادیری بیش‌تر از اعداد محاسبه شده باشد. درنتیجه پیشنهاد می‌شود به منظور کاهش خط فقر و بهبود سطح رفاه خانوارها، از سیاست‌های توزیعی و حمایت از خانوارهای آسیب‌پذیر استفاده شود.

  طبقه‌بندی: JEL۴۲: C ، R۵۸ .

---

مقدمه: رفتار پرخطر،  به مجموعه‌ای از رفتارها اطلاق می‌شود  که سلامت روان و جسمی افراد را به خطر می‌اندازد.  شیوع این‌گونه رفتارها  در دانشجویان ایرانی افزایش پیداکرده است و آسیب‌های جبران‌ناپذیر را به دنبال دارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط سبک خانوادگی و رفتارهای پرخطر از طریق میانجیگری عاطفه منفی و دشواری در تنظیم هیجان است.
روش: این پژوهش یک مطالعه‌ی توصیفی-هم بستگی است. شرکت‌کنندگان   به پرسشنامه‌های سبک خانوادگی، عاطفه منفی و مثبت، دشواری در تنظیم هیجان و رفتار پرخطر پاسخ دادند. از ضریب هم‌بستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری به‌وسیله‌ی  نرم‌افزار Spss و Amos استفاده شد.
یافته: نتایج   نشان داد که بین  سبک خانوادگی، دشواری در تنظیم هیجان و رفتارهای پرخطر ارتباط معنادار وجود دارد. هم‌چنین، این مدل از برازش مناسبی برخوردار است. به‌طوری‌که تنظیم هیجان بین سبک خانوادگی و خرده مقیاس‌های رفتارهای پرخطر شامل خشونت، تغذیه و مواد نقش میانجی دارد.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان  گفت در خانواده‌هایی که از انسجام، درک و ابراز گری کافی برخوردار نیستند، افراد از  راهبردهای ناکارآمد تنظیم هیجان مانند رفتارهای پرخطر استفاده می‌کنند. به همین دلیل، می‌توان برای پیشگیری از آن آموزش‌هایی برای افراد آسیب‌پذیر تدوین شود.

---

شواهد موجود حکایت از تحولی بنیادین در ارکان روابط اجتماعی و فضای فرهنگی جامعه ایرانی در دهه های گذشته می کند. در این مقاله با استفاده از روش تحقیق اسنادی، داده‌های موجود – آمارهای رسمی، نتایج تحقیقات و اطلاعاتی از صورت‌های فرهنگی مثل شعر و خاطرات- را مبنای تحلیل قرار داده‌ایم. در این مقاله تلاش کرده ایم تا زمان آن تحول بنیادین را از خلال اطلاعات موجود دریابیم. بر اساس یافته های ارائه شده در این مقاله، معتقدیم که چنین تحولی در فاصله یک و نیم تا دو دهه ای روی داده است که از نیمه دهه ۱۳۶۰ آغاز می‌شود و تا اواسط دهه ۱۳۸۰ ادامه می یابد. شناختن روندهای فوق از این جهت اهمیت دارد که بیشتر مباحثی که در دهه های اخیر در مورد تحولات ایران صورت گرفته، مستقیم و غیرمستقیم، به موضوعات سیاسی و دولت ربط داده شده اند، و آن چه که در این مطالعات و بحث ها مورد غفلت قرار گرفته تحول بنیادین و گسترده‌ای است که در لایه های زیرین جامعه در جریان بوده است. ما این تحول را «افول اجتماع» نامیده ایم. به طور خلاصه مضمون عمده این تحول را می‌توان تضعیف شدید بنیادهای حیات اخلاقی و از دست رفتن پیوندهای اجتماعی ای دانست که ستون های مختلف جامعه را در کنار هم برپا نگاه میدارند، و یا می توان آنها را به ملاتی تشبیه کرد که سنگها و آجرهای بنای اجتماعی را به هم متصل نگاه می دارد، و یا به روغنی که موجب ادامه کار کرد روان چرخ دنده های ماشین اجتماع است. این تحول، پیکره اجتماع را از درون متحول کرده و هویت متفاوتی به جامعه ایرانی داده است. اما به دلیل آن که این تحول به مدتی طولانی و در زیر پوست جامعه در جریان بوده است به آسانی به چشم نیامده است.