مقدمه: گسترش شهرنشینی، توزیع ناعادلانه ثروت و امکانات از یکسو و وضعیت نامناسب اقتصاد، بیکاری و در نتیجه، کاهش درآمدهای دولت و کاهش حمایت سازمانها از افراد آسیبپذیر، باعث ناامیدی در جامعه و انزوای اجتماعی افراد شده است. لذا مقاله حاضر سعی دارد به اعتبارسنجی امید اجتماعی در بین شهروندان تهرانی بپردازد.
روش: با مرور پیشینه پژوهش، سنجههای امید اجتماعی استخراج گردید. سپس با رویکرد روششناختی کمّی و ابزار پرسشنامه از 400 شهروند تهرانی، نظرسنجی به عمل آمد که با نرمافزار SPSS مورد پردازش قرار گرفت.
یافتهها: بر پایۀ آزمون تحلیل عامل اکتشافی، چهار بعد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فردی در امید اجتماعی شناسایی شد. نتایج نشان داد بر پایۀ میانگین، به ترتیب ابعاد سیاسی، فردی، اجتماعی و اقتصادی، بیشترین امتیاز را دریافت کردند. با توجه به سطح معناداری زیر 05/0، تفاوت معناداری بین میانگین موجود ابعاد امید اجتماعی با میانگین متوسط و حداقلی وجود دارد؛ بهطوریکه در تمامی ابعاد، میانگین واقعی از متوسط پایینتر است که نشاندهندۀ امید اجتماعی پایین شهروندان تهرانی است. مقایسه امید اجتماعی به تفکیک ویژگیهای جمعیتشناختی نشان داد که جز قومیت (گیلک، بیشترین و بلوچ، کمترین امید اجتماعی)، میان سایر متغیرها، تفاوت معناداری وجود ندارد.
بحث: بر پایه یافتههای توصیفی، امید اجتماعی شهروندان تهرانی پایین است و این نتیجه، تأییدکننده پژوهشهای پیشین مانند پیمایشهای موج دوم و سوم ارزشها و نگرشهای ایرانیان است. لذا ناامیدی اجتماعی، پدیدهای غالب در جامعۀ ایران بهویژه در سالهای اخیر بوده و ضروری است ضمن شناخت ریشههای آن، سیاستهای مناسبی جهت ایجاد اراده جمعی برای افزایش امید اجتماعی تدوین شود.
واژههای کلیدی: امید اجتماعی؛ اعتباریابی؛ ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فردی؛ شهروندان تهرانی.
نوع مطالعه:
اصیل |
موضوع مقاله:
کیفیت زندگی دریافت: 1402/12/17 | پذیرش: 1403/8/30 | انتشار: 1404/1/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول