دوره 16، شماره 62 - ( 7-1395 )                   جلد 16 شماره 62 صفحات 277-225 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


چکیده:   (6504 مشاهده)

مقدمه: سبک زندگی از جمله مفاهیمی است که در دنیای امروزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و بخشی از زندگی است که عملا در حال تحقق یافتن بوده و دربردارنده طیف کامل فعالیتهایی است که افراد در زندگی روزمره انجام می‌دهند.. در پژوهش حاضر انواع سبک زندگی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن بررسی شده است. با توجه به موضوع، تئوریهای جامعه شناختی افرادی نظیر وبلن، زیمل، بوردیو، پاتنام، گیدنز، چینی، اوسیم، فاضلی، پترسون، گانزبوم و دی‌گراف و همچنین تئوریهای روان شناختی اریکسون، آدلر و کورت لوین مورد بررسی قرار گرفت.

روش: این پژوهش با روش پیمایش بین 313 نفر دانشجوی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری انجام گردید. جهت نمونه‌گیری از فرمول برآورد حجم نمونه کوکران و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای استفاده شد. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق‌ساخته بود که ابتدا با 30 پرسشنامه پیش آزمون انجام شد و پس از تأیید روایی و پایاییسؤالات، سایر پرسشنامه‌ها نیز تکمیل و داده‌ها از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. سبک زندگی در 4 حوزه مدیریت بدن، سلامت، مصرف و اوقات فراغت تعریف و سنجش شد و دانشجویان برحسب ویژگیهای سبک زندگی، به سه طبقه سنتی، مدرن و ترکیبی دسته‌بندی شدند جهت آزمون فرضیات، از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون، T دو نمونه مستقل و F، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده شد.

یافته‌ها: در میان انواع سبک زندگی (سنتی، مدرن و ترکیبی)، اکثریت دانشجویان (60.1%) سبک زندگی ترکیبی داشته‌اند. همچنین میان متغیرهای تحصیـلات، سن و سرمایـه اجتماعـی با متغیر سبک زندگی همبستگـی وجود دارد. این درحالی است که همبستگی میان متغیرهای وضعیت اشتغال، مدت زمان اقامت در شهر و جنس با متغیر وابستـه تأیید نگردید. با توجه به ضرایب رگرسیونی، تنها متغیرهای سرمایه اجتماعی و سن به‌طور مستقیم و مثبت بیشترین تأثیر را بر سبک زندگی دارند (متغیر سن با بتای 0.21 و متغیر سرمایه اجتماعی با بتای 0.15 بیشترین تأثیرات را بر متغیر وابسته داشته‌اند). اگرچه متغیرهای مستقل دیگــر (وضعیت اشتغال، تحصیلات، جنس و مدت اقامت در شهر) به‌طور غیر مستقیـم تأثیری جزئی بر سبک زندگــی داشتند، ولی مجموع تأثیـرات آنها بر متغیر مستقـل منفی و معکـوس بود.

بحث : پژوهش حاضر نشان داد که با افزایش سن (در فاصله سنی 50-20سال) سبک زندگی دانشجویان مدرن‌تر می‌شود و درمیان متغیرهای اجتماعی، متغیرسن بیشترین تأثیر را بر سبک زندگی دانشجویان داشته است. بدین معنی که هرچه سن دانشجویان در گروه سنی مذکور بیشتر باشد نیازها متنوع‌تر شده و در نتیجه سبک زندگیشان مدرن‌تر خواهد بود. لذا به نظر می‌رسد در بررسی سبک زندگی دانشجویان غیر از عوامل یاد شده، می‌توان عامل یا عوامل دیگری را نیز دخیل دانست. همچنین بین انواع سبک زندگی (مدرن، ترکیبی و سنتی)، اکثریت دانشجویان سبک زندگی ترکیبی داشته‌اند که نشان می‌دهد علی‌رغم توسعه شهرنشینی و مدرنیسم، هنوز ارزشهای سنتی اهمیت خود را در میان جوانان حفظ نموده‌اند و این مسأله می‌تواند متأثر از آموزه‌های دینی و فرهنگ ایرانی ما باشد.

متن کامل [PDF 816 kb]   (6178 دریافت)    
نوع مطالعه: اصیل | موضوع مقاله: رفاه اجتماعی
دریافت: 1395/11/11 | پذیرش: 1395/11/11 | انتشار: 1395/11/11

فهرست منابع
1. ابراهیمی، ق. ع وع، بهنوئی گدئه (1389). بررسی جامعه‌شناختی سبک زندگی جوانان و مؤلفه‌های آن در بین دختران و پسران شهر بابلسر، مجله مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 18، 139-164 .
2. ابراهیمی، ق. ع. (1390). بررسی جامعه‌شناختی تأثیر سرمایه فرهنگی بر مدیریت بدن. فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، 23(1)، 130-125.
3. احمدی، ع. ا. و دیگران (1391). بررسی سبک زندگی و عوامل مرتبط با آن در بین دانشجویان مرکز جامع علمی - کاربردی زندان تبریز. دو فصلنامه جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، 2، 31-1.
4. آوتویت، و. و باتامور، ت. (1392). فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم (ح. چاوشیان، ترجمه). تهران: نشر نی.
5. بابانژاد، م. و دیگران (1392). بررسی سبک زندگی و پیش بینی تغییرات عوامل مؤثر بر آن در دانشجویان رشته بهداشت. مجله سلامت و بهداشت، 2، 155-147.
6. بوردیو، پ. (1390). نظریه کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی (م. مردیها، ترجمه). چاپ چهارم، تهران: انتشارات نقش و نگار.
7. پاتنام، ر. (1380). دموکراسی و سنتهای مدنی، چاپ اول، تهران: انتشارات روزنامه سلام.
8. پیراهری، ن. و عبیدی، ف. (1392). بررسی سبک زندگی در بین دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران. در مجموعه مقالات تحولات سبک زندگی در ایران، جلد دوم، تهران: نشر تیسا، 647-641.
9. تاج الدین، م. ب. (1388). سرمایه اجتماعی و قشربندی اجتماعی (رساله دکتری منتشرنشده). دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.
10. ترکاشوند، ا. (1388). اصلاح الگوی مصرف؛ مفاهیم و شیوه‌های تأثیر گذاری بر مخاطب. قابل دسترسی در: www.tvr.iribtv.ir .
11. توسلی، غ. ع. (1383). فضای منازعه آمیز نظریه پیر بوردیو. نامه علوم اجتماعی، 7، 99-96.
12. چاوشیان، ح. (1381). سبک زندگی و هویت اجتماعی؛ مصرف و انتخابهای ذوقی به‌عنوان وجه تمایز و تشابه در دوران مدرنیته اخیر (رسالة دکتری منتشرنشده). دانشگاه تهران، تهران.
13. ذوالفقاری، م. (1389). بررسی تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی بر سبک زندگی و الگوی مصرف افراد در شهر تهران (پایان‌نامة کارشناسی ارشد منتشرنشده). دانشگاه آزاد اسلامی رودهن، تهران.
14. ربانی، ر. و رستگار، ی. (1387). جوان، سبک زندگی و فرهنگ مصرفی. ماهنامه مهندسی فرهنگی، 3 (24-23)، 53-44.
15. رستگار، ی. (1387). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر سبک زندگی جوانان شهر شیراز (پایان‌نامة کارشناسی ارشد منتشرنشده). دانشگاه اصفهان، اصفهان.
16. زارع، ب. و فلاح، م. (1390). بررسی سبک زندگی جوانان در شهر تهران و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری آن. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 4(5)، 105-75.
17. سام آرام، ع. ا. (1388). بررسی رابطه سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی با تأکید بر رهیافتت پلیس محور. فصلنامه علمی-پژوهشی انتظام اجتماعی، 1، 29-9.
18. ستوده، ه. ا. (1379). روان‌شناسی اجتماعی. چاپ سوم، تهران: نشر نی.
19. شالچی، و. (۱۳۸۷). سبک زندگی جوانان کافی شاپ. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 1(1)، ۱۱۵-۹۳.
20. شفرز، ب. (1383). مبانی جامعه شناسی جوانان (ک. ا. راسخ، ترجمه). چاپ دوم، تهران: نشر نی.
21. فاضلی، م. (1382). مصرف و سبک زندگی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات.
22. فاضلی، م. (1387). تصویری از سبک زندگی فرهنگی جامعه دانشجویی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 1(1)، ۱۹۸-۱۷۵.
23. قدسی زاده، آ. (1392). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر سبک زندگی در مناطق شرق تهران (پایان‌نامة کارشناسی ارشد منتشرنشده). دانشگاه آزاد اسلامی رودهن، تهران.
24. کریمی، ی. (1389). رابطه سرمایه اجتماعی و سبک زندگی (پایان‌نامة کارشناسی ارشد منتشرنشده). دانشگاه اصفهان، اصفهان.
25. کلانتری، ع. ا. (1388). اسلام و الگوی مصرف. چاپ پنجم، تهران: مؤسسه بوستان کتاب.
26. کلانتری، ع. ح. و دیگران (1389). تحصیلات و مصرف فرهنگی در شهر تهران. فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 1(2)، 131-111.
27. گرجی، خ. و دیگران (1390). سنخ شناسی سبک زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس. همایش ملی آسیب شناسی مسائل جوانان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان ،هفتم اسفند ماه 1390،1150- 1147.
28. گیدنز، آ. (1380). مدرنیته و مدرنیسم (ح. ع. نوذری، ترجمه). چاپ سوم، تهران: انتشارات نقش جهان.
29. مجدی، ع. ا. (1389). بررسی سبک زندگی جوانان 29-15 ساله شهر مشهد (رسالة دکتری منتشرنشده). دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
30. منصوریان، ع. و دیگران(1388). سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن در دانشجویان دانشگاههای شهرگرگان. مجله دانشگاه علوم پزشکی جهرم، 1(7)، 62- 65.
31. منصوریان، ع. و دیگران(1388). سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن در دانشجویان دانشگاههای شهرگرگان. مجله دانشگاه علوم پزشکی جهرم، 1(7)، 62- 65.

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.