دوره 16، شماره 61 - ( 4-1395 )                   جلد 16 شماره 61 صفحات 46-9 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Salehi J. (2016). The Jurisprudence of the International Criminal Courts in Dealing with Gender-Based Crimes against Girl Children Soldiers. refahj. 16(61), 9-46.
URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-2562-fa.html
صالحی جواد. رویه قضایی دادگاههای بین‌المللی کیفری در مواجهه با جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر رفاه اجتماعی 1395; 16 (61) :46-9

URL: http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-2562-fa.html

رویه قضایی دادگاههای بین‌المللی کیفری در مواجهه با جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر
جواد صالحی*
چکیده:   (8245 مشاهده)

مقدمه: جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر از جرایم مورد توجه جامعه بین‌المللی است که از دو دهه اخیر موضوع حقوق بین‌المللی کیفری قرار گرفته است. عاملان این دسته از جرایم در عرصه بین‌الملل در دادگاههای یوگسلاوی، رواندا تا سیرالئون مورد توجه قضات قرار گرفته‌اند، لیکن در عمل برای مجازات آنها با خلاءهایی جدی مواجه شده‌اند. با این همه تلاش دادگاههای بین‌المللی کیفری از ابتدا تاکنون در این عرصه چشم‌انداز وسیعی را فراروی جامعه بین‌المللی قرار می‌دهد و امتداد آن را به دیوان کیفری بین‌المللی می‌رساند. وضعیت کنگو، اولین پرونده دارای اتهامات جنسی علیه کودک سربازان دختر در دیوان کیفری است. زنان فعال حقوق بشری دلائل زیادی را در این زمینه جمع‌آوری و در اختیار قربانیان و شهود قرار داده بودند که این دلائل حاکی از وقوع جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر از سوی لوبانگو یا نیروهای تحت امر وی بود. سازمانهای غیردولتی در پرونده لوبانگو سهم به‌سزایی در تلاش برای جمع‌آوری و ارائه دلایل مؤید اتهامات جنسی لوبانگو به دادستان ایفاء کردند. نمایندگان حقوقی قربانیان جرایم جنسی نیز به برخی از محورهای اظهارات شهود معرفی شده از سوی دادستان استناد کردند که نشان می‌داد که عمل غیرانسانی و ظالمانه سربازگیری دختران به‌طور گسترده و سازمان یافته برای اعمال جرایم جنسی صورت گرفته است. دادستان نیز برای انجام تحقیقات در وضعیت کنگو به گزارشهای زیادی در رابطه با ارتکاب جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر در این مناطق استناد کرد. با این وجود دادستان به این دلائل هیچ توجهی نکرد.

مرور انتقادی: این در حالی است که در رویکردی تکاملی جرم‌انگاری جرایم جنسی در اساسنامه دیوان کیفری تبدیل به یک واقعه تاریخی شده است و امیدها را دوچندان کرده است که دیگر هیچ مصونیتی برای عاملان این دسته از جرایم وجود ندارد. اساسنامه رم ابعاد گسترده‌ای را برای تعقیب جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر در دیوان ارائه کرده است که در دادگاههای بین‌المللی کیفری سابق مفقود است. اگرچه در اساسنامه، مجموعه‌ای کامل از جرایم قابل تعقیب جنسی، مقتضیات پرسنلی و سازمانی لازم پیش بینی شده است، لیکن میزان و نحوه استفاده از این امکانات به نفع قربانیان جرایم جنسی در رویه قضایی دیوان کیفری مأیوس کننده است. اتهامات جنسی لوبانگو در پرونده پیش روی دیوان کیفری از آسیب‌پذیری ویژه‌ای برخوردار شده است. این آسیب‌پذیری ناشی از عملکرد دادسرا و شعبه مقدماتی، جمع‌آوری دلائل ناکافی، تنظیم ناقص کیفرخواست و تفسیر محدود دیوان از جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر بود. دلائل زیادی در رابطه با وقوع قطعی جرایم جنسی در طول جلسات دادرسی علیه لوبانگو استماع شد. شهود دادستان نیز در طول جلسات دادرسی بر وقوع این جنایات شهادت دادند و بر آن صحه گذاشتند. لیکن این تلاشها در نهایت ثمره زیادی دربر نداشت. روش مطالعه در این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و با اتکاء به سیر تاریخی و رویه قضایی دادگاههای بین‌المللی کیفری سابق شامل یوگسلاوی، روآندا، سیرالئون و در نهایت دیوان کیفری بین‌المللی در مواجهه با جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر است.

بحث: نتایج حاصل از تحقیق حاضر پس از مطالعه سیر رویه قضایی دادگاههای بین‌المللی کیفری سابق تا دیوان کیفری در برخورد با جرایم جنسی حاکی از این واقعیت است که علی‌رغم تکامل در قوانین کیفری بین‌المللی هنوز اشکالات و نقائصی در حوزه عمل وجود دارد که نمود آن در رویه دیوان کیفری بین‌المللی در مبارزه با جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر کنگو مشهود است. اظهارات دادستان، دلایل نمایندگان قانونی قربانیان و شهادت شهود مورد توجه قضات دیوان قرار نگرفته است. هیچ اتهام جدیدی مبنی بر وقوع جرایم جنسی به لیست اتهامات سابق لوبانگو اضافه نشده است و مراحل تأیید اتهام و محاکمه او با همان اتهامات ثبت نام، سربازگیری و استفاده از دختران در مخاصمات طی شده است. با این اوصاف رأی نهایی صادر شده علیه لوبانگو تأثیرات کمی از خشونتهای جنسی به خود گرفته است.

واژه‌های کلیدی: حقوق بین‌المللی کیفری، دادگاههای بین‌المللی کیفری سابق، دیوان کیفری بین‌المللی، رویه قضایی، جرایم جنسی
متن کامل [PDF 464 kb]   (6915 دریافت)    
نوع مطالعه: مروری 1 | موضوع مقاله: رفاه اجتماعی
دریافت: 1395/6/27 | پذیرش: 1395/6/27 | انتشار: 1395/6/27
فهرست منابع
1. بابايي، م. ع. (1390). جرم شناسي باليني. تهران: انتشارات ميزان.
2. پردال، ژ. (1390). تاريخ انديشههاي کيفري. ترجمه علي حسين نجفي ابرندآبادي، تهران: انتشارات سمت.
3. پيکا، ج. (1389). جرم شناسي. ترجمه علي حسين نجفي ابرندآبادي، تهران: انتشارات ميزان.
4. توجهي، ع. (1377). جايگاه بزه ديده در سياست جنايي ايران. رساله دکتري حقوق کيفري و جرم شناسي، دانشگاه تربيت مدرس، تهران.
5. رايجيان اصلي، م. (1390). بزه ديده شناسي؛ تحولات بزه ديده شناسي و علوم جنايي. ج 1، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهاي حقوق شهردانش.
6. سليمي، ع. و داوري، م. (1385). جامعهشناسي کجروي؛ مجموعه مطالعات کجروي و کنترل اجتماعي. چاپ دوم، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
7. کيتلسون، م. ج. (1391). حقايقي درباره تجاوز جنسي. ترجمه ساسان وديعه، تهران: انتشارات بهمن برنا.
8. محمدنسل، غ. (1391). مجموعه مقررات ديوان بينالمللي کيفري. تهران: انتشارات دادگستر.
9. ميرمحمدصادقي، ح. (1383). ديوان کيفري بينالمللي. تهران: انتشارات دادگستر.
10. وزيري، م. و آبيد، م. (1390). پليس زن و پيشگيري وضعي از جرايم مرتبط با مواد مخدر و روان گردان. مجموعه مقالات همايش پليس زن و مبارزه با مواد مخدر، تهران: انتشارات نوين.
11. اسدي، ل. س. (1389). حمايت دادستان از کودک در خانواده، موانع و چالشها. فصلنامه فقه و حقوق خانواده (نداي صادق)، 15 (52): 67-47.
12. اسلامي، ر. و ميريان، س. (1394). بردگي جنسي کودکان و سازوکارهاي مقابله با آن در نظام بينالمللي حقوق بشر و حقوق ايران. پژوهشنامه حقوق کيفري، 6 (1): 36-7.
13. الستي، س. و حسن پور، م. (1385). بزه ديده شناسي و پيشگيري از بزه ديده گي. دادرسي، 10 (56): 43-35.
14. السان، م. (1385). جرم شناسي خشونت عليه زنان. فصلنامه رفاه اجتماعي، 5 (21)، 34-15.
15. پاک نهاد، ا. (1392). تحليل حقوقي- جرم شناختي مزاحمت جنسي. پژوهشنامه حقوق کيفري، 4 (2): 33-7.
16. توحيدي، ا. ر. و فضلي، د. (1393). پيشگيري وضعي از جرايم جنسي. فصلنامه فقه و حقوق خانواده (نداي صادق)، 19 (61): 96-71.
17. دادبان، ح. و آقايي، س. (1388). بازدارندگي و نقش آن در پيشگيري از جرم. فصلنامه حقوق و علوم سياسي، 39 (3): 143-115.
18. رضوي فرد، ب. و ديرباز، م. (1392). حمايتهاي حقوقي ديوان کيفري بينالمللي از بزه ديدگان. پژوهش حقوق کيفري، 2 (3): 98-67.
19. رمضان نرگسي، ر. (1383). تجاوز و بزه ديدگي زنان. فصلنامه شوراي فرهنگي اجتماعي زنان، 6 (23): 34-12.
20. خوشايي، ک. (1382). گزارش يک مورد سوءاستفاده جنسي. فصلنامه رفاه اجتماعي، 2 (7): 140-131.
21. جوان جعفري بجنوردي، ع. و شاهيده، ف. (1392). رفتار و گفتار تحريک آميز بزه ديده در قوانين و مقررات کيفري و رويه قضايي ايران. فصلنامه آموزههاي حقوق کيفري، 3 (5): 154-127.
22. جوان جعفري بجنوردي، ع. و شاهيده، ف. (1393). نقش زنان بزه ديده در ارتکاب جرايم جنسي، با تکيه بر قوانين و مقررات کيفري و رويه قضايي ايران. پژوهش حقوق کيفري، 2 (7): 71-41.
23. حسيني، ح. و صفري، ص. (1394). نقش جنسيت مؤنث در ارتکاب و پيشگيري از جرايم جنسي. پژوهش حقوق کيفري، 3 (11): 167-147.
24. حاجي ده آبادي، ا. و حاجي ده آبادي، م. ع. و يوسفي، م. (1392). بررسي مبناي ضرر در جرمانگاري تجاوز جنسي با رويکردي به فقه اماميه. پژوهشنامه حقوق کيفري، 4 (2)، 65-35.
25. صادقي فسائي، س. و رجب لاريجاني، م. (1389). مطالع جامعه شناختي آزار جنسي زنان در محيط کار. فصلنامه زن در توسعه و سياست (پژوهش زنان)، 8 (3): 134-111.
26. صادقي فسايي، س. و ميرحسيني، ز. (1390). راهي به سوي افزايش احساس امنيت اجتماعي. فصلنامه پژوهش اجتماعي. ويژه نامه.
27. صالحي، ج. (1394). بايستهها و چالشهاي افشاي دلايل؛ جلوهاي حقوق دفاعي متهم در اساسنامه ديوان کيفري بينالمللي، فصلنامه پژوهش حقوق عمومي، 48، 67-47.
28. صالحي، ج. (1394). آثار بزه ديده شناسي بر حق مشارکت بزه ديده در تحقيقات مقدماتي در پرتو رويه ديوان بينالمللي کيفري، مجله حقوقي بينالمللي، 52، 276-255.
29. صفاري، ع. (1380). مباني نظري پيش گيري وضعي از جرم. مجله تحقيقات حقوقي، 7 (33): 123-110.
30. کبريتي، م. ج. و آقابابايي، ح. و شاه ملک پور، ح. (1389). مطالعه تطبيقي جرايم جنسي در حقوق کيفري بين النهرين باستان. آيين کيفري يهود، فقه جزايي اسلامي و حقوق ايران، پژوهشنامه حقوقي، 1 (1)، 135-113.
31. کردي، ح. و حسيني نوذري، ع. ا. (1393). تجربه انواع آزار جنسي زنان. فصلنامه رفاه اجتماعي، 15 (57): 30-7.
32. قناد، ف. (1390). نقش پليس زن در پيشگيري از جرايم عليه زنان و کودکان. فصلنامه فقه و حقوق خانواده (نداي صادق)، 17 (56): 115-97.
33. فاخري، ن. و صالحي، ج. (1393). رويه شعب بدوي و تجديدنظر ديوان کيفري بينالمللي در اصلاح اتهامات لوبانگا: از هماهنگي تا تعارض ميان آيين نامه ديوان با اساسنامه رم. مجله حقوقي بينالمللي، 13 (51)، 204-183.
34. فرجيها، م. و آذري، ه. (1388). حمايت کيفري از زنان قرباني تجاوز به عنف در حقوق ايران. فصلنامه رفاه اجتماعي، 11 (40): 314-287.
35. لساني، ح. ا. و ديرباز، م. (1390). حمايتهاي مادي ديوان بينالمللي کيفري از بزه ديدگان. فصلنامه آموزههاي حقوق کيفري، 1 (2): 198-173.
36. معيني فر، م. (1391). بررسي حق کودک بر هويت در اسلام و اسناد بينالمللي. فصلنامه فقه و حقوق خانواده (نداي صادق)، 17 (56)، 142-117.
37. وامقي، م، و خدائي اردکاني، م. ر. و سجادي، ح. (1392). خشونت خانگي در ايران؛ مرور مطالعات 1387-1380. فصلنامه رفاه اجتماعي، 13 (50)، 70-37.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه رفاه اجتماعی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Social Welfare Quarterly

Designed & Developed by : Yektaweb