با شکل‌گیری تخصص جدیدی در روانپزشکی به نام روانپزشکی اجتماعی و بخش کاربردی آن، یعنی روانپزشکی اجتماع‌نگر به نقش عوامل اجتماعی-
فرهنگی در سبب‌شناسی آسیبهای مختلف روانی بیشتر توجه شده و نظریه‌های متعددی در آن زمینه ارائه شده است. در این نظریه‌ها علائم روانپزشکی انحراف را بر اساس هنجارهای اجتماعی و بیماری روانی را بر اساس نقشی اجتماعی تحلیل و بررسی می‌کنند. سبب‌شناسی اختلالات شدید روانی نیز در قالب نشانگانی به نام نشانگان فروپاشی اجتماعی توضیح داده می‌شود، که در واقع فروپاشی تدریجی ارتباط بین فرد و محیط اجتماعی وی را نشان می‌دهد. علاوه بر این، نظریه‌های اجتماعی تلویحاتی را نیز برای مداخله‌های پیشگیرانه و درمانی به همراه دارد، و بر ارائه خدمات بهداشت روانی به جمعیت عمومی جهت پیشگیری از بروز اختلالات روانی و گسترش روشهای مؤثر درمان در سطح «توده‌ای وجمعی» و به حداکثر رساندن توان درمانی تمامی بیماران مبتلا به اختلالات روانی تاکید دارد.