طرح مسأله: هدف این مقاله ارائه اطلاعاتی توصیفی از وضعیت مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی در بین دانشجویان است. روش: اطلاعات مورد نظر از طریق پژوهش پیمایشی و با استفاده از تکنیک خودگزارشی با یک نمونه 2531 نفری از دانشجویان دختر و پسر 21 دانشگاه دولتی سراسر کشور جمع‏آوری شده است. یافته‌ها: 60 درصد دانشجویان تریاک و حدود 20 درصد حشیش و هروئین را از نزدیک دیده‏اند، در حالی که مواد مخدر جدید را حدود 5 درصد و کمتر از نزدیک دیده‏اند. مصرف حداقل یک بار مشروبات الکلی و تریاک در طول عمر به ترتیب 20 و 10 درصد بوده است. میزان اعتیاد و وابستگی دانشجویان به مواد مخدر حداکثر حدود یک درصد برآورد می‏شود. نتیجه: با آن‌که مواد مخدر سنتی و مشروبات الکلی در حد قابل ملاحظه‏ای در دسترس دانشجویان است، میزان مصرف و نیز اعتیاد در میان آنان پایین است. همچنین الگوی مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی در بین گروه‏های سنی، جنسی، پایگاهی، و قومیتی تفاوت‏هایی دارد.